Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Stanowienieistosowanieprawajakoprzedmiotbadań
23
czynnościompsychofizycznym(...)nadajesięnowysensspołeczny,senskulturowy”11.
Wśródtychreguł(tzw.regułsensu)możnawyróżnićmiędzyinnymiregułynadawania
sensu/znaczeniaorazregułydokonywaniaczynnościkonwencjonalnych.Tepierwsze
stanowią,żedokonanieodpowiednichczynnościkonwencjonalnychpociągazasobą
określoneskutkikulturowe.Drugieokreślająnatomiastsposóbdokonaniadanejczyn-
nościkonwencjonalnej,abywywołałaonadanyskutekkulturowy.Wtymprzypadku
przyjętawdanejspołeczności/kulturzekonwencjaokreślawsposóbquasi-przyczynowy
warunkidokonaniadanejczynnościpsychofizycznejzważnymskutkiemkulturowym
wdanejspołeczności.Zależnośćmiędzydokonaniemdanejczynnościpsychofizycznej
aodpowiednimskutkiemkulturowymmacharakterzależnościquasi-przyczynowej,
jestwzorowanabowiemnazależnościachprzyczynowychwystępującychwprzyrodzie
(relacjaprzyczyna-skutek),choćwoczywistysposóbnieodwołujesiędozjawisk
będącychprzyczynamibądźskutkamipewnychnaturalnychzjawiskczyprocesów.
Wsystemieprawajakouporządkowanymzbiorzeodpowiedniopowiązanychobowią-
zującychnormprawnychistotnemiejscezajmująnormykompetencyjne,zawierające
określenieupoważnieńkierowanychzarównodoorganówwładzypublicznej(wtym
sądówiorganówadministracjipublicznej),jakteżdoinnychpodmiotówprawa
(wtymnietylkopodmiotówprawapublicznego,alerównieżpodmiotówszerokoro-
zumianegoprawaprywatnego).Treściąupoważnieniamożebyćbowiemnietylko
określeniewładczychkompetencjiorganuwładzypublicznejnietylkodookreślenia
sytuacjiprawnejadresatadecyzjistosowaniaprawa,alerównieżdokonaniaodpowied-
niejczynnościkonwencjonalnejprzezwskazanypodmiotprawa,kształtującejprawa
lubobowiązkiinnychpodmiotówprawa(jakchociażbywprzypadkusporządzenia
testamentu),bądźaktualizującejodpowiedniąkompetencjęorganuwładzypublicznej
(jaknaprzykładwprzypadkuwniesieniapowództwaczyskargidosądu).Processto-
sowaniaprawajestwkonsekwencjischarakteryzowanegowyżejstanowiskawłaściwy
dlakażdegoprzypadkuwykorzystaniakompetencjiprzysługującejdanemuorganowi
władzylubadministracjipublicznejbądźpodmiotowiprawa,oiletakakompetencja
zostałamuprzyznanawodpowiednichnormachkompetencyjnychnależącychdo
systemuprawa.Takszerokieujęciepodmiotowestosowaniaprawaniejestjednakwe
współczesnejpolskiejteoriiprawaszerzejrozpowszechnione.Owieleszerszyzasięg
mająnatomiastinnekoncepcjestosowaniaprawa,zawężającepodmiotowostosowanie
prawadoaktywnościorganówwładzypublicznej(atakżeinnychinstytucjiiorganizacji
wykonującychwładztwopubliczne)orazichwytworówwpostacidecyzjiprawnych
jakodecyzjiokreślającychstatusprawny(prawalubobowiązki)adresatówtychdecyzji.
Dokoncepcjistosowaniaprawaozakresiepodmiotowymumożliwiającymichodnie-
sieniedotzw.wykładnioperatywnej,dokonywanejprzezkompetentneorganywładzy
iadministracjipublicznej,należyzaliczyćwskazanewyżejkoncepcjeJ.Wróblewskiego
iK.Opałka,jakteżM.ZielińskiegoiL.Leszczyńskiego.Wodniesieniudokoncepcji
11
S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteoriiprawa,Poznań1997,s.30.
