Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Aktualnystanwiedzy
tenfunkcjonuje.Choćsłowo„sprawność”nosiznamionasamodzielnejczęścimowy,
dozrozumieniawyrażeńskonstruowanychzjegoużyciemwymaganejestdookreślenie
obiektu,któregodotyczy,anawetkonkretnejcechytegoobiektu.Wpraktycesłowa
mówionegoipisanegoużywasięzatemtakichsformułowań,jak„sprawnośćfizyczna
lubintelektualnaczłowieka”czy„sprawnośćurządzeniamechanicznego”.Wkażdym
ztychprzypadkówsprawnośćdotyczyjakiegośobiektu,któryposiadazdolnośćdo
działania(człowiek)lubfunkcjonowania(np.maszyna).
Korzystającztychogólnychustaleń,możnapowiedzieć,żesprawność,odnoszona
dotakichelementówprzedsiębiorstwa,jakpracownikczymaszyna,informujeotym,
jakdobrzeteobiektyfunkcjonująwodniesieniudoprzypisanychimzadańlubzaso-
bów.Ztejperspektywypatrząc,zauważasię,żejesttodefinicjanatyleogólna,że
jejpraktycznestosowanie,np.jakosyntetycznejmiaryocenywynikówdziałalności
gospodarczejczyocenypracownika,niewchodziwrachubę.Jednocześnie,cociekawe,
pojęcie„sprawność”jestnatylejednoznacznienacechowanepozytywnie,żewwięk-
szościprzypadkówjegoużyciapowstająwyrażeniabardzodobrzezrozumiałe.Dlatego
małaprecyzjategokryteriumniemusibyćpostrzeganajakojegowada,leczwinna
byćujmowanajakozaleta.Dziękikryteriumsprawnościmożliwejestdokonywanie
syntetycznychocenróżnychzjawisk,copozostawiaotwartąkwestięjegooperacjo-
nalizacji,czyliwyznaczeniabardziejprecyzyjnychkryteriówcząstkowych.Jakzostanie
dowiedzionewtokubadańliteraturowychwdalszejczęścipracy,sprawnośćwnaukach
ozarządzaniuniewiążesięzjedną,konkretnąmiarą,acozatymidzie−możliwesą
szerokiejejzdefiniowanieiinterpretacjawyników.Kryteriumtomożnatraktowaćbar-
dzoelastycznieirozpatrywaćzewzględunaspełnieniewymogówzarównoilościowych,
jakijakościowych,takwujęciuexpost,jakiexante,odnoszącjądocałościbadanego
obiektu,jakidojegoczęści.Uniwersalność,powszechnośćstosowaniaipotencjalnie
dużapojemnośćznaczeniowastanowiąwięcgłówneatutypojęcia„sprawność”,które
zadecydowałyojegowyborzejakogłównegokryteriumocenycontrollingu.
Autordostrzegatakżeryzyko,jakiewiążesięzdokonanymwyborem.Wnaukach
ozarządzaniupojęcie„sprawność”,choćszerokowykorzystywane,wciążbudziwiele
wątpliwościitrudnościnaturydefinicyjno-interpretacyjnejorazaplikacyjnej.Mimo
tegozagrożeniaautorjestprzekonany,żeprecyzyjnewyjaśnienieistotytegozagadnie-
niaipróbajegoodniesieniadokoncepcjicontrollingumożeprzyczynićsiędolepszego
zrozumieniaobupojęć,aletakżedocenieniasprawnościjakoważnegodlaobszaru
naukozarządzaniu,kryteriumocenyzjawiskzachodzącychwprzedsiębiorstwie.
1.2.Aktualnystanwiedzy
1.2.1.Kwestienaturyterminologicznej–controllingipojęciapokrewne
Przedrozpoczęciemprzeglądudotychczasowegopiśmiennictwanaukowego,wktó-
rymporuszanejestzagadnieniesprawnościcontrollingu,niezbędnejestwyjaśnie-
19
