Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IwonaNiżnik-Dobosz
Wsystemieprawnympaństwaprawnegowartościąnadrzędnąjest
państwoprawne.Powstajepytanie,wjakichrelacjachdopaństwa
prawnegopozostajegodnośćczłowiekaiprawdamaterialna.Wmoim
przekonaniupaństwoprawnejestinstrumentalnewobecgodności
człowiekaiprawdymaterialnej41.jednaktezypodnoszące,żepaństwo
prawnejestwsystemieprawansuperwartością”42.Teoriaprawazauważa,
żerealizacjadowolnejwartościwsposóbmaksymalnyprowadzido
nierealizowaniainnejwartości.Maksymalnarealizacjazasadyszybkości
wpostępowaniuadministracyjnymwyeliminujewartościzwiązane
zbytemprawnymzasadyprawdymaterialnej.Stądbierzesiękonflikto-
gennycharakterwartości.Wtejsytuacjinależydążyćdoichoptymali-
zacji.
Wzwiązkuztympodmiotstosującyprawoustalawartościmające
znaczeniedlasprawy,któremaobowiązekwziąćpoduwagę,anastępnie
kwalifikujetzw.wartościgłówne,aodrzucauboczne.Wobectego
możnastwierdzić,żetonnaturawartości-aniewyraźnakompetencja
udzielonaprzezprawodawcępodmiotowistosującemuprawo-przy-
znajesądowistosunkowoszerokizakresswobodydecyzyjnej,pojawia-
jącejsięprzynieuchronnejocenieglobalnej”43.
Naukaprawakonstytucyjnegoprecyzyjniejniżteoriaprawa
twierdzi,żewartościpodstawąprawiwolności.Podkreślasięprzy
tym,żewartościprawne,czylispozytywizowane.Zdwóchteoretycz-
nychpodejśćdowartości:obiektywistycznego44isubiektywistycznego45
preferowanajestkoncepcjaobiektywistyczna,wmyślktórejwartości
41JakpodkreśliłTrybunałKonstytucyjnyworzeczeniuzdnia28maja1997r.,
K26l96,OTK1997,nr2,poz.19,ochronażycialudzkiegopozostajetakżewścisłym
związkuzklauzulądemokratycznegopaństwaprawnego.nPaństwotakierealizujesię
bowiemwyłączniejakowspólnotaludzi,itylkoludziemogąbyćwłaściwymipodmiotami
prawiobowiązkówstanowionychwtakimpaństwie.Podstawowymprzymiotemczło-
wiekajestjegożycie.Pozbawienieżyciaunicestwiawięcrównocześnieczłowieka,jako
podmiotprawiobowiązków.Jeżelitreściązasadypaństwaprawajestzespółpodstawo-
wychdyrektywwyprowadzanychzistotydemokratyczniestanowionegoprawa,agwa-
rantującychminimumjegosprawiedliwości,topierwszątakądyrektywąmusibyćrespek-
towaniewpaństwieprawawartości,bezktórejwykluczonajestwszelkapodmiotowość
prawna,tj.życialudzkiegoodpoczątkówjegopowstania”.
42M.Kordela,Wstęp...,s.40.
43Ibidem,s.45.
44Wartościjakosamodzielnebyty.
45Wartościjakonieistniejącesamodzielnie,atylkowstanieświadomościdanego
podmiotu.
44