Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Solidarnośćdłużnikówwujęciuhistorycznymiprawnoporównawczym
obejmowałażądanieprocesowepowoda.Chwilęprzyjęciaformułkiokreślano
jakotzw.litiscontestatio.Litiskontestacjawywoływałaskutekpochłaniający
(konsumujący),cooznaczało,żeodtejchwiliwierzycielniemógłjużporaz
drugiwystąpićzżądaniemodnoszącymsiędotegosamegoprzedmiotu
sporu(nebisinindem).Wodniesieniudostosunkówsolidarnychprzyjmo-
wanonatomiasttożsamośćprzedmiotusporuwierzycielazkażdymzpo-
szczególnychdłużników14.
Wszystkotoprowadziłodo-bardzozaskakującegozdzisiejszejperspektywy
-rezultatu,zgodniezktórymdłużnicysolidarnibylizwolnienizobowiązku
świadczeniajużzchwilą,gdylitiscontestationastąpiłowodniesieniudo
któregokolwiekznich.Coszczególnieistotne,przedstawionypowyżejskutek
niweczącyindywidualnegopowództwamiałcharaktertrwały.Zwolnienie
dłużnikównastępowałobowiemniezależnieodtego,czywierzycielostatecz-
nieotrzymałnależnemuświadczenie,anawetodtego,czywdalszejfazie
postępowaniawogóleuzyskałnaswojąrzeczwyrokzasądzający15.Możliwo-
ścipełnejinieograniczonejwczasieegzekucjizmajątkówwszystkichdłuż-
nikówsolidarnychwierzycielniemógłrównieżuzyskaćprzezjednoczesne
pozwaniekażdegoznich.Wtakimbowiemprzypadku,najpóźniejnaetapie
postępowaniaegzekucyjnego,przyjmowanoobowiązekrozdzielenianależ-
negomuświadczeniamiędzyposzczególnychdłużników16.
Konsumującyskutekpowództwaprzeciwkojednemuzsolidarnychdłużni-
kówstypulacyjnychformalnieuchyliładopierowspomnianajużkonstytucja
cesarzaJustynianaz531r.Wliteraturzeprzedmiotupodkreślasięjednak,
żejużwokresiewcześniejszymwykształciłsiękonkurencyjny-uznawany
14Por.również:R.Taubenschlag,Rzymskie...,s.162.Autorobjaśniałpowyższerozwiązaniewystę-
powaniemwkonstrukcjisolidarnościjednegoświadczenia.
15H.Ehmann,Gesamtschuld...
.,s.39;K.Kolańczyk,Prawo...,s.344;H.Mazeaud,J.Mazeaud,Lecons
dedroitcivil.Obligations,s.1073-1074;S.Meier,Gesamtschulden...,s.43-45.Ostatniaautorka
zjednejstronypodkreśla,iżprzedstawionerozwiązaniemiałopoczątkowosłużyćwyeliminowaniu
niebezpieczeństwapodwójnejegzekucji,zdrugiejnatomiastzwracauwagęnaodmiennycharakter
iwyższystopieńskutecznościpostępowaniaegzekucyjnegowprawierzymskim.Por.również:
W.Dajczak(w:)W.Dajczak,T.Giaro,F.LongchampsdeBérier,Praworzymskie.Upodstaw
prawaprywatnego,Warszawa2011,s.436;L.Domański,Instytucjekodeksuzobowiązań.Część
ogólna,Warszawa1936,s.128-129;W.Litewski,Praworzymskieprywatne,Warszawa2003,
s.268.
16S.Meier,Gesamtschulden...,s.242-243.
28
