Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zarysproblematykibadawczejizwiązanychzniązagadnień
Tożsamośćatradycja
Mówiącoorientowaniusięnaprzeszłośćlubjejdoświadczaniuwkontekście
budowaniabądźzachowywaniatożsamości,należyprzywołaćjeszczejedną
kategorię–mianowicietradycję.Słownikowadefinicjałączytopojęciezprzeka-
zywaniemmiędzypokoleniamipewnychtreścikultury(np.sposobówmyślenia,
postępowania,odczuwania,umiejętności,wierzeń,wiedzyowydarzeniachprze-
szłychmającychstatushistorii)właściwychdanejgrupie.Natakierozumienie
tradycjiwskazujejejłacińskiźródłosłów–traditio,któryoznaczatylecoprzeka-
zywanielubprzechodzeniezpokolenianapokoleniesposobówpostępowania,
poglądów,wiadomości57.Niewątpliwiekategoriatradycjiodnosisiędodoświad-
czaniaobecnościprzeszłościwteraźniejszościpoprzezistnieniepewnychobiek-
tówimaterialnychwytworówczłowieka,zachowańipraktykspołecznych,idei,
wartości,światopoglądubądźsymboli,którezewzględunaswojądawnośćlub
osadzeniewpamięcijawiąsięnajczęściejjakogodneutrwalania,pielęgnowania
izachowywania(wyjątekstanowipostrzeganietradycjijakoczynnikanegatyw-
nego,powstrzymującegopożądanezmianyspołeczne)58.Wiążesięztymzdefi-
niowanieichjakospołecznieważnychiwyjątkowychzarównodlaosóbżyjących
współcześnie,jakiprzyszłychpokoleń.
ZdaniemAndrzejaTarczyńskiegotradycjęmożnatakżerozumiećjakoflprzy-
wiązywanieszczególnegoznaczeniadofaktówiwydarzeńzprzeszłości,uzna-
nychjakokluczowedladzisiejszegokształtubytowaniatożsamości”.Chociaż
tradycja–podobniejakhistoria–zasadzasięnaprzywoływaniuorazrekon-
struowaniuobrazówczasuminionego,to–wprzeciwieństwiedohistorii–staje
sięprzedmiotemtroskiczłonkówkonkretnejgrupywłaśniezewzględunamoc
uwierzytelnianiaichtożsamości(flkimjesteśmy”).Dziękitemuprzeszłośćnasyca
sięwartościami–stajesięprzeżywana,anietylkoznanaiprzeztobliższaraczej
poezjiniżhistoriografii59.Takiestanowiskouprzywilejowujepodmiotoweujęcie
tradycjiikażeprzyjrzećsięroli,jakąaktorzyspołeczniprzypisująjejpewnym
elementom(adokładniedziedzictwu).Rzeczywistośćprzynależnadominionego
niejestbowiemdlapodmiotówczymśobojętnym.Najczęściejjestpostrzegana
jakoważnanietylezpowoduaktualnościpewnychwzorówmyślenialubdzia-
łańmającychzakorzenieniewprzeszłości,ilezewzględunapozytywneocenia-
niesamegofaktuichprzynależnościdospołecznegodziedzictwa60.JerzySzacki,
57Słownikwyrazówobcych.Red.E.Sobol,Warszawa2003,s.1119.
58A.Tarczyński:Tradycja.Społecznedoświadczanieprzeszłości.Toruń2008,s.33;P
.Sztompka:Socjologia
zmianspołecznych.Kraków2005,s.65–71.
59A.Tarczyński:Tradycja…,s.33–35.
60J.Szacki:Tradycja.Przeglądproblematyki.Warszawa1971,s.154–155.
32
