Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tożsamość-pamięć-zbiorowość
analizujączwiązkimiędzytradycjąajejwartościowaniem,uwzględniakatego-
rięfldawności”,któramożestanowićwartośćsamąwsobie.Wtymkontekście
stwierdza,żetrwaniejakiegoświerzenialubpraktykowaniejakiegośzwyczaju
przezpokolenianiewystarcza,żebyaktorzyspołecznipostrzegalijejakotradycję.
Bytakorelacjamogłazaistnieć,recepcjidawnościmusitowarzyszyćafirmujące
przywiązaniedoprzeszłości,chociażbymgliste,nieświadomeczyniewypowie-
dziane61.J.Szackidodaje,żedawnośćczytradycyjnośćjakowartośćsamoistna
mogąłączyćsięlubfunkcjonowaćzinnymiwartościami.Wymieniaprzytejoka-
zjitrzyokoliczności,wktórychdochodzićmożedotegotypupraktyk.Pierwszą
znichjestsytuacja,flwktórejtradycjatraktowanajestjakosynonimdoświadcze-
nia:szacunek,jakimdarzymywzoryzachowaniasięposiadającedługirodowód,
płyniewistocieniezprzywiązaniadotego,costare,alezprzekonania,żewzory
istniejącetakdługosąnajbardziejwypróbowaneimądre[ł]”.Wynikaztego,
żetradycjaflpowinnabyćszanowanawimięwartościtakichjakdoświadczenie,
intelektualnarzetelność,wiedza”62(wyrażatoformułafldawniejtoludziebyli
mądrzy”).Drugąokolicznośćstanowiąsytuacje,flwktórychpochwałatradycji
okazujesiępochodnąwstosunkudoakceptacjiwartościozasadniczopozacza-
sowymcharakterze”–tradycjawtymujęciujestczymśpośredniczącymmiędzy
teraźniejszościąawiecznością,tkwiąwniejfundamentalnezasady,aonasama
stanowinieskażoneźródło63.Trzeciaokolicznośćtoprzywoływaniedawności
wtórniewceludodaniapowagiideomwyznawanymzuwaginazgołainne
wartości–stwarzatomożliwośćpostrzeganiatradycjiwaspekciefunkcjonalnym
orazujmowaniajejinstrumentalnie64.Wydajesię,żewspomnianeuwagidoty-
czącetradycjimożnarozciągnąćnabardziejogólnezainteresowaniesięprze-
szłością,minionymiwydarzeniami,postaciami,czylihistorią.
MarcinKula,analizującspołecznekontekstyużytkowaniahistorii,
zwróciłuwagę,żezwrotwkierunkuprzeszłościrodzisięm.in.zchęcilub
dążeniadoflprzerzuceniamostu”ponadczasamibądźepizodamiźlewspomi-
nanymikuczasom,doktórychchcesięnawiązywać(mittzw.starychdobrych
czasów)65,alejesttakżekonsekwencjąpragnieniaznalezieniaipoznaniaprzez
podmiotyswoichkorzeni.Wtejperspektywiezwrotwkierunkutradycji,przy-
pominaniedawnymformkulturowychregionu(zwyczajów,wierzeń,obrzę-
dów,relacjispołecznych)orazjegohistoriiumożliwiastworzeniegenealogii,
odnalezieniewskazówekmówiącychotym,flkimjestem”lubflkimjesteśmy”
61Ibidem,s.157.
62Ibidem,s.158–159.
63Ibidem,s.160.
64Ibidem,s.160–161.
65M.Kula:Krótkiraportoużytkowaniuhistorii.Warszawa2004,s.140.
33
