Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
LEGENDYRODZINNE
SZKOŁAWSZWAJCARII
BolesławKoźmińskizakończyłżyciewWarszawiewwieku47latiw1914ro-
kuzostałpochowanynaPowązkach.KiedywdniuWszystkichŚwiętychAn-
drzejodwiedzałjegogróbzbabciąirodzicami,zastanawiałsię,coznaczy
zagadkowynapisprzedstawiającychybaprofesjędziadka,któregonigdynie
poznał:„obywatelziemski”
.
Poprzedwczesnej,tragicznejśmiercimężababciaMariawywiozładzie-
więcioletniegosynaLeonadoSzwajcarii.PoczątkowotrafiłdoSzkołyOdro-
dzeniadoktoraJulianaGawrońskiegowVevey,apotemdoszkołyzinternatem
onazwieCollègeChampittetwLozannie,gdziepozostawiłago,jaksiępóźniej
okazało,nadługielata.Byłrok1914iwkrótcewybuchłaIwojnaświatowa,
anastępnierewolucjabolszewickaicałydawnyświatzapadłsiępodziemię.
WokresieIwojnyświatowejLozannaipołożonenieconauboczumia-
steczkoVeveybyłyośrodkiem,wokółktóregogrupowałasiępolskaemigracja
polityczna.Od3października1914doswojejśmierci15listopada1916roku
wGrandHôtelduLacwVeveymieszkałzżonąHenrykSienkiewicz,który
wcześniejopuściłogarniętąwojnąPolskę.WspólniezIgnacymPaderewskim
założylituSzwajcarskiKomitetGeneralnyPomocyOfiaromWojnywPolsce.
WLozanniezinicjatywyprzebywającegotamRomanaDmowskiego
15sierpnia1917rokuzostałzawiązanyKomitetNarodowyPolski,którego
reprezentanciuczestniczyliwkongresiepokojowymwParyżupoIwojnie
światowejiprzyczynilisiędouznanianiepodległejPolskiprzezpaństwa
ententy.Wielkimatutemtegomiejscabyłodoskonałepołączeniekolejowe
znajważniejszymimiastamiEuropy.
Wojna,którawiosną1914rokuwisiaławpowietrzu,wcześniejczypóź-
niejmusiałaobjąćcałąUkrainęiGalicjęWschodnią,bowszelkiepłynące
przezEuropęarmietrzebaprzecieżgdzieśwyżywić,atuzawszebyłonaj-
większezapleczeaprowizacyjne.Położeniegeopolitycznezapewniałooto-
czonejgóramiSzwajcariitrwałypokójibezpieczeństwowprzypadkudziałań
wojennychwEuropie.PewniedlategoMariaKoźmińskawybrałatomiejsce
dlasyna.Byćmożezdecydowałyteżwzględyzdrowotne:Leonbyłpodob-
nochorowitymdzieckiem.Kierowałasiętakżezamiaremnadaniachłopcu
rzadkiegonaKresach„europejskiegoszlifu”itrzebaprzyznać,żewpełnijej
siętoudało.ZdecydowałasięnaszkołęeksperymentalnądoktoraJuliana
