Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
LEGENDYRODZINNE
JedynymdzieckiemSzołkowskichbyłajegomatka,Nina.Urodziłasię
21listopada1906rokuwBobrujskunaBiałorusi,czterylatapowielkimpo-
żarze,którystrawiłogromnączęśćmiastaipozostawiłbezdachunadgłową
2500rodzin,głównieżydowskich,zamieszkującychdrewnianedomy.Mu-
rowanychkamienicbyłowmieściewówczasniewiele,istniałazatodobrze
zachowana,wmiaręnowoczesnatwierdzaBobrujsk,pamiątkapoprzepra-
wiewojsknapoleońskich.Rosjanie50latpóźniejzbudowaliwtymsamym
miejscupotężnątwierdzę,absurdalnieusytuowanąwśrodkuimperium,
„nawszelkiwypadek”
.Wlatach1917–1918,kiedyważyłysięlosypolskiej
wschodniejgranicy,stacjonowałtampolskikorpusgenerałaJózefaDowbor-
-Muśnickiego.Dziś200-tysięcznyBobrujskdzieliniecoponad100kilome-
trówodMohylewai150odMińska.Szołkowscymusielinależećdolokalnej
elity.Zofiiwyrwałosiękiedyś,żewczasieIwojnyświatowejjejmążjeździł
wojskowymmercedesemzkierowcąimechanikiemorazodpowiadałzaza-
opatrzeniePółnocnegoFrontu.Byłwięczapewnekimśważnym.
PodczaspobytuwPetersburguNinęSzołkowskąwychowywałatasama
francuskaguwernantkaMademoiselleLeoni,któranastępniezatrudniłasię
uówczesnegoambasadoraIranuRezyPahlawiegoiwychowywałajegosyna,
późniejszegoszacha.MatkaAndrzejabyłarzeczywiścieznakomiciewychowa-
naipróbowałanauczyćsynadobrychmanier.Nauczyłagoczegoświększego
iznaczniegłębszego:szacunkuokazywanegoludziomoniższejpozycjispo-
łecznej.Kiedywtrudnychlatachpowojennychrodzinymieszkającewdomu
profesorskimbyłyzaopatrywaneprzezpanie,któreprzynosiłyjajka,nabiałczy
mięso,dźwigającciężkiewiadraikoszenatrzeciepiętro,Ninazawszezapra-
szałajenaherbatęirozmowę.Mówiła,żetylkochamponiżaludzi.Dlatego
„paniŚmietanowa”nazywałają„prawdziwąpanią”
.Ninanieznosiłaantysemi-
tyzmu.Podobnowlatach30.naUniwersytecieWarszawskimmiałaodwagę
przeciwstawićsięfaszystowskimbojówkomwymuszającymgettoławkowe.
Stanęławobroniekolegówprzeciwzbirom,którzymieliwlaskachosadzone
żyletki.Jedenjedynyrazspoliczkowałasyna,kiedypowiedziałojakimśkole-
dze„tenżydek”
.PotemzrobiłamuwykładoHolocauście–zapamiętałgona
całeżycie,amiałwówczasmożeosiemlatidobiegałykońcastrasznelata40.
PoucieczcedoPolskiwlatach20.AntoniSzołkowskiprowadziłjakieś
przedsiębiorstwowPoznaniu,aleskończyłosiętokatastrofąiposzukiwa-
niemjakiegokolwiekzatrudnienia.Wlatach30.pracowałjakourzędnik
wPaństwowychZakładachTele-iRadiotechnicznychwWarszawie.Wtrak-
