Seksualne zespoły bólowe

Sławomir Jakima, Ewa Baszak-Radomańska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-22890-3

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.050

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

399

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Seksualne zespoły bólowe. Red. Jakima, Sławomir; Baszak-Radomańska, Ewa . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023, 399 s. ISBN 978-83-01-22890-3, doi: https://doi.org/10.53271/2023.050

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Jakima, S.

A2 Baszak-Radomańska, E.

T1 Seksualne zespoły bólowe

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2023

SN 978-83-01-22890-3

DOI https://doi.org/10.53271/2023.050

Bibliografia BibTex:

@Book{ 289973, author = "", editor = "Jakima, Sławomir and Baszak-Radomańska, Ewa", title = "Seksualne zespoły bólowe", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2023", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-22890-3", doi = "https://doi.org/10.53271/2023.050" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Jakima, Sławomir

ED - Baszak-Radomańska, Ewa

TI - Seksualne zespoły bólowe

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2023

SN - 978-83-01-22890-3

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2023.050

Netografia (standard APA):

. Red. Jakima, Sławomir; Baszak-Radomańska, Ewa. Seksualne zespoły bólowe [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/seksualne-zespoly-bolowe-slawomir-jakima-ewa-baszak-289973. doi: https://doi.org/10.53271/2023.050

Seksualne zespoły bólowe są terminem wprowadzonym niedawno w klasyfikacji DSM-5 Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Oznaczają szereg dysfunkcji i chorób, w których występuje uczucie bólu w trakcie aktywności seksualnej lub krótko po niej....

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-22890-3

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.050

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

399

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa24
1. Rola seksualności w życiu człowieka - Sławomir JAKIMA26
Model Mastersa-Johnson-Kaplan27
Modele medyczne seksualności człowieka27
Model Basson29
Pojęcie normy w seksuologii30
Tożsamość płciowa, seksualna, preferencje, orientacja30
Zaburzenia związane z tożsamością płciową32
Klasyfikacje dysfunkcji seksualnych33
Preferencje seksualne33
2. Ból w seksuologii - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA36
Definicja bólu z 2020 roku37
Nocycepcja37
Centralna sensytyzacja38
Ból nocyplastyczny40
Neuroproliferacja na sromie w mechanizmie powstawania bólu penetracyjnego42
Dysfunkcja miednicy w przewlekłym bólu sromu, bólu miednicy (w tym krocza u mężczyzn), bólu penetracyjnym44
Ból spełnia określoną rolę46
3. Anatomia i fizjologia miednicy kobiety w kontekście bólu przy penetracji - Marek JANTOS, tłum. JOANNA SAWKA50
Anatomia miednicy50
Mięśnie poprzecznie prążkowane miednicy51
Miednica kostna51
Ciągłość powięzi miednicy55
Powięź wewnątrzmiedniczna (endopelvic fascia)55
Napięcie powięzi i funkcjonowanie narządów57
Anatomia mikroskopowa mięśni miednicy58
Nietrzymanie moczu lub stolca60
Zagadnienia funkcjonalne60
Anatomia zewnętrzna miednicy kobiety w znaczeniu seksuologicznym61
Zaburzenia statyki narządów miednicy (POP, pelvic organ prolapse) a funkcje seksualne61
4. Anatomia sromu - Jadwiga WAŃCZYK-BASZAK66
Budowa zewnętrznych narządów płciowych66
Punkt G (G-spot)71
Ujście zewnętrze cewki moczowej73
Gruczoły przedsionkowe większe (Bartholina)75
Błona dziewicza (hymen)77
Żyły80
Naczynia sromu80
Tętnice80
Fizjologiczne zmiany w różnych okresach życia81
Naczynia chłonne81
Unerwienie sromu81
Zmiany w wyglądzie sromu związane z ciążą81
Zmiany w wyglądzie sromu związane z menopauzą82
5. Anatomia i fizjologia męskich narządów płciowych - Sławomir JAKIMA84
Wprowadzenie84
Cykl seksualny u mężczyzn85
Faza pobudzenia (popędu płciowego)86
Faza podniecenia86
Faza orgazmu88
Faza odprężenia89
6. Dyspareunia - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA90
Definicja i klasyfikacje zaburzeń seksualnych związanych z bólem u kobiet90
Nomenklatura w ICD-1191
Diagnostyka dyspareunii i częstość występowania u kobiet92
7. Dyspareunia powierzchowna - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA96
Spektrum dolegliwości96
Przyczyny dyspareunii powierzchownej97
Stenoza błony dziewiczej: diagnostyka, leczenie, stosowanie dilatatorów98
Pozamedyczne okaleczenie narządów płciowych kobiety103
Nieprawdziwe komunikaty dotyczące dyspareunii powierzchownej105
Rady, które mogą być przydatne106
8. Zmiany na sromie - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA108
Łagodne zmiany, które nie mają związku z bólem108
Zmiany wyniosłe108
Ciemne zabarwienie (przebarwienie)111
Zmiana czerwona (rumień)111
Zmiany koloru skóry sromu111
Ogniskowe zbielenie skóry sromu112
Bolesne zmiany na sromie113
Jak diagnozować zmiany na sromie115
9. Menopauzalny zespół moczowo-płciowy - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA, Jadwiga WAŃCZYK-BASZAK118
Cechy atrofii pochwy w badaniu mikroskopowym: cytologiczny wskaźnik dojrzałości komórek nabłonka pochwy (VMI, vaginal maturation index)119
Objawy podmiotowe i przedmiotowe GSM119
Leczenie GSM123
Leczenie miejscowe niehormonalne124
Lubrykanty i preparaty nawilżające124
Preparaty i produkty naturalne125
Produkty zawierające kwas hialuronowy125
Estrogeny dopochwowe i na srom126
Leczenie miejscowe hormonalne126
Przeciwwskazania do stosowania miejscowej estrogenoterapii128
Ospemifen stosowany ogólnie129
Terapie oparte na wykorzystywaniu energii129
Zmiana stylu życia130
Leczenie GSM u kobiet chorych na raka piersi131
Terapia mięśni dna miednicy131
10. Wulwodynia - Jadwiga WAŃCZYK-BASZAK, Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA136
Wulwodynia w ujęciu neurobiologicznym136
Wulwodynia jako ból złożony (complex pain)138
Zaburzenia seksualne u kobiet z wulwodynią138
Rodzaje wulwodynii139
Wulwodynia jako problem zdrowotny142
Choroby współistniejące z wulwodynią143
Predyspozycje genetyczne143
Czynniki hormonalne144
Czynniki mięśniowo-szkieletowe (precyzyjniej: mięśniowo-powięziowe)144
Mechanizmy neurologiczne145
Czynniki psychospołeczne146
Czynniki wrodzone (embriologiczne)147
Diagnostyka wulwodynii147
Wywiad147
Badanie ginekologiczne150
Jakość życia kobiet z wulwodynią150
11. Dyspareunia po porodzie - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA154
Poporodowy ból genitalno-miedniczny (PGPP, postpartum genito-pelvic pain)154
Rodzaje PGPP154
Przebieg dolegliwości PGPP155
Czynniki predysponujące do poporodowej dyspareunii156
Badanie pacjentki z PGPP158
Diagnostyka PGPP158
Uszkodzenie dźwigacza odbytu (LAA)160
Leczenie PGPP i dyspareunii poporodowej162
Postępowanie zabiegowe163
Profilaktyka PGPP164
Profilaktyka przed porodem165
Profilaktyka podczas porodu166
Po porodzie168
12. Dyspareunia głęboka u kobiet - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA172
Przyczyny dyspareunii głębokiej172
Zapalenie miednicy173
Objawy PID174
Leczenie PID176
Endometrioza178
Diagnostyka endometriozy180
Endometrioza i dysfunkcja mięśniowo-powięziowa miednicy184
Endometrioza a nowotwory złośliwe185
Leczenie bólu w endometriozie186
Leczenie chirurgiczne z powodu bólu188
Choroby żylne miednicy: dyspareunia głęboka w postaci ciężkości miednicy po penetracji189
Objawy PeVD190
Leczenie PeVD192
Zespół bolesnego pęcherza moczowego/śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego192
Mechanizmy powstania BPS193
Objawy BPS/IC193
Diagnostyka IBS/IC194
Leczenie BPS196
Zespół jelita drażliwego (IBS)197
Diagnostyka IBS198
Postępowanie w IBS200
Ból ściany jamy brzusznej202
Torbiel okołokorzeniowa kręgosłupa (Tarlova)204
Diagnostyka ultrasonograficzna dyspareunii głębokiej206
Leczenie dyspareunii głębokiej211
13. Farmakoterapia dyspareunii u kobiet - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA214
Leczenie farmakologiczne wulwodynii prowokowanej215
Zasady leczenia wulwodynii prowokowanej217
Leki stosowane w wulwodynii (I–X)221
14. Pochwica (vaginismus) - Sławomir JAKIMA, Ewa MAŁACHOWSKA232
Definicja232
Kontrowersje związane z pochwicą232
Kryteria diagnostyczne i podział pochwicy233
Uwarunkowania anatomiczno-fizjologiczne pochwicy234
Fobia236
Przyczyny organiczne pochwicy236
Przyczyny pochwicy236
Przyczyny psychogenne pochwicy236
Przebycie traumy seksualnej237
Tokofobia i genofobia237
Zaburzone schematy poznawcze i wyobrażenia237
Nieudane, nieprzyjemne początki życia seksualnego238
Epidemiologia pochwicy239
Inne czynniki wywołujące pochwicę239
Następstwa pochwicy239
Partner kobiety z pochwicą239
Różnicowanie pochwicy239
Metody leczenia pochwicy240
Najkorzystniejszy schemat postępowania w opinii autora rozdziału241
Desensytyzacja243
Trening autogenny243
Farmakoterapia244
Fizjoterapia244
Wizualizacja244
Pochwica po leczeniu246
15. Inne zespoły z towarzyszącym bólem - Sławomir JAKIMA248
Zespół przetrwałego pobudzenia seksualnego (PGAD, persistent genital aorusal disorder)248
Awersja seksualna u kobiet249
Okaleczenie narządów płciowych kobiety (FGM)249
Zaburzenia depresyjne250
Zespół dysfunkcji seksualnych po przyjmowaniu SSRI250
Penetracja analna mężczyzny przez kobietę (pegging)251
Problemy bólowe w innych formach seksu251
Wytrysk bolesny (dysejakulacja, dysorgazmia)251
Seks oralny254
Problemy seksualne związane z terapią osób transpłciowych255
Problemy związane z seksualnością par dewiacyjnych255
Zapalenie gruczołu krokowego (prostatitis)256
16. Seksualne zespoły bólowe u mężczyzn (Seksualne zespoły bólowe związane z wadami anatomicznymi i stanami zapalnymi) - Sławomir JAKIMA258
Wady anatomiczne258
Stany nagłe259
Stany po zabiegach chirurgicznych260
17. Diagnostyka seksualnych zespołów bólowych u kobiet - Ewa BASZAK-RADOMAŃSKA262
Ogólne zasady diagnostyki pacjentów z bólem seksualnym262
Diagnostyka dyspareunii u kobiet263
Zebranie wywiadu263
Badanie fizykalne w dyspareunii powierzchownej266
Znaczenie badania mięśni dna miednicy (PFM)267
Badanie fizykalne miednicy: projekt IMAP Marka Jantosa268
Etapy badania ginekologicznego u pacjentki z dyspareunią269
Protokół VAMP dla oceny PFMD/overactive state269
Wymagania dotyczące badania fizykalnego miednicy u kobiet z bólem czynnościowym (dysfunkcjonalnym, nocyplastycznym)273
Inne badania dodatkowe u kobiety z dyspareunią powierzchowną275
18. Diagnostyka seksualnych zespołów bólowych u mężczyzn - Sławomir JAKIMA278
Badanie podmiotowe279
Badanie przedmiotowe279
19. Badanie fizjoterapeutyczne - Aleksandra PYTLAK282
Etapy badania fizjoterapeutycznego283
Obszary diagnostyki fizjoterapeutycznej283
Część właściwa wywiadu w diagnostyce fizjoterapeutycznej284
Cześć personalna284
Wywiad284
Badanie dla potrzeb fizjoterapii miejscowej285
Badanie statyczne285
Badanie palpacyjne mięśni dna miednicy286
Ocena wizualna i palpacyjna blizn (jeśli pacjent posiada)286
Badanie dynamiczne287
Badanie przepony, klatki piersiowej, toru oddechowego287
Przykładowe testy funkcjonalne287
Badania na potrzeby fizjoterapii288
Badanie statyczne288
Ocena postawy ciała w płaszczyźnie poprzecznej288
Ocena postawy ciała w płaszczyźnie czołowej289
Ocena postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej289
Badanie dynamiczne290
Przydatne przykładowe testy funkcjonalne290
Test Tomayera (test palce–podłoga)290
Test Adamsa291
Test fałdu Kibblera291
Test hipermobilności stawów291
Badania specjalne292
Plan fizjoterapii292
Wnioski z badania miejscowego i ogólnego292
20. Diagnostyka psychologiczna - Karolina OCHNIK-BĄK296
Waga problemu296
Psychologiczne czynniki ryzyka bólu przewlekłego297
Neuroplastyczność mózgu298
Diagnoza psychologiczna pacjentki z bólem penetracyjnym299
Protektometr wg L. Moseleya i D. Butlera301
Rola psychologa w bólu przewlekłym303
Złote zasady w leczeniu bólu, wg L. Moseleya i G. Lehmana304
Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT, acceptance and commitment therapy) w przewlekłym bólu306
Pozostałe kierunki terapeutyczne310
21. Lekarz i terapeuta wobec pacjenta z seksualnym zespołem bólowym - Sławomir JAKIMA314
Problem przekraczania granic316
22. Fizjoterapia ogólna - Aleksandra PYTLAK318
Przydzielenie pacjenta do określonej grupy determinuje postępowanie318
Edukacja terapeutyczna319
Sen319
Wypróżnianie321
Edukacja w zakresie bólu przewlekłego322
Terapia manualna323
Ćwiczenia oddechowe325
Kinezyterapia325
Ćwiczenia mięśni dna miednicy327
Ćwiczenia korekcyjne328
Fizykoterapia329
Metody uzupełniające329
23. Terapia miednicy - Marta NOWOSAD334
Mięśnie dna miednicy334
Reakcje mięśni dna miednicy335
Terapia w dyspareunii336
Diagnostyka miednicy337
Terapia manualna339
Terapia miednicy339
EMG biofeedback341
Samodzielne ćwiczenia mięśni miednicy341
Elektrostymulacja (EMS, electrical muscle stimulation)342
Magnetoterapia342
Laser niskoenergetyczny (LLLT, low-level laser therapy)343
Terapia RF (radiofrekwencja)343
Rozszerzacze (dilatatory, dildo)344
Autoterapia345
Pięć ćwiczeń przed penetracją pochwy wg Dee Hartmann345
Siedzenie na piłce tenisowej345
24. Ocena elektromiograficzna (sEMG) zaburzeń dna miednicy u kobiet - Marek JANTOS, tłum. Joanna SAWKA350
Podstawowe definicje i mechanizmy350
Przewlekły ból urogenitalny (CUP, chronic urogenital pain)353
sEMG w wulwodynii353
sEMG w zespole bolesnego pęcherza moczowego/śródmiąższowego zapalenia pęcherza (BPS/IC)357
sEMG w zaburzeniach zwieraczy w obrębie miednicy359
Nietrzymanie moczu podczas aktywności seksualnej360
Porody i sEMG mięśni miednicy362
Dysfunkcje seksualne obrazowane w sEMG364
Cele terapii miednicy z wykorzystaniem sEMG367
25. Leczenie chirurgiczne dyspareunii u kobiet - Jadwiga WAŃCZYK-BASZAK372
Diagnostyka różnicowa przeszkody w zakresie sromu czy pochwy372
Wywiad372
Badanie ginekologiczne373
Wskazania do leczenia zabiegowego w zakresie błony dziewiczej i pochwy373
Leczenie zabiegowe stenozy błony dziewiczej375
Stenoza błony dziewiczej375
Hymenotomia376
Hymenektomia377
Westibulektomia w leczeniu wulwodynii prowokowanej378
Techniki operacyjne379
Powikłania po zabiegu westibulektomii380
Inne techniki zabiegowe381
26. Konsekwencje seksualnych zespołów bólowych - Sławomir JAKIMA384
27. Psychoterapia osób z bólem związanym ze współżyciem - Sławomir JAKIMA386
Elementy psychoterapii386
Formy terapii387
Skorowidz390