Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nocycepcjiiodczuwaniabóluistniejewbóluostrym.Natomiastgdydolegliwości
(rozumianejakoprzetrwałareakcjanocyceptywna)trwajądłużejniż3miesiące,
OUNtworzyzłożoneiuciążliwezjawiskobóluprzewlekłego.
Receptorybólowe(nocyceptory)odbierająbodźcebólowewzależnościodnarządu,
wjakimsięznajdują.Generująbólsomatycznylubtrzewny(wisceralny).Somatyczne
nocyceptoryznajdująsięwskórze,mięśniachikościach.Pobudzeniepowoduje
zlokalizowanybólookreślonychcechach,np.kłujący,ostry,pozwalanaokreśle-
nieczynnikadrażniącegowróżnychwymiarach(np.siłybodźca,gdypobudzane
sąnocyceptorywgłębszychwarstwachmięśni).Dlaodmianytrzewnenocyceptory
przekazująinformacjemniejprecyzyjnie–odpowiadająnapociąganiaczywypeł-
nienie,powodującrozlanycharakterdolegliwościwliniiśrodkowejciała,zopóź-
nieniempozadziałaniubodźca.Objawymogąmiećcharaktermdłości,rozdęcia
żołądkaczywzdęcia,ciężkościpodbrzusza(skurczemacicywczasiemiesiączki)czy
parcianamocz.Dolnaczęśćnarządówpłciowychkobiety(srom,zewnętrznaczęść
pochwy,cewkamoczowa)zawierajązestawsomatycznychitrzewnychnocycepto-
rów.Ztegotakżepowoduprzewlekłyczyprowokowanybólsromumainnecechy
niżbólodczuwanywinnychnarządachzewnętrznych.
Wceluwyjaśnieniazjawiskanocycepcjiwzakresiesromuipochwybierzesięrów-
nieżpoduwagęczynnikihormonalne(receptoryestrogenowe,niepotwierdzono
jednoznacznieniekorzystnegodziałaniapredykcyjnegoukobietstosującychanty-
koncepcjęhormonalną),immunologiczneizapalne(cytokiny,czynnikwzrostuner-
wów,mastocytywzwiększonejgęstościwnabłonkusromu(większadegranulacja,
nawrotoweinfekcjepochwowe)igenetyczne(rodzinnewystępowaniebólusromu).
Niedokońcaudałosięwyjaśnićzjawiskosensytyzacjiobwodowej,czyliuwrażli-
wienia,wramachktóregozwiększasięliczbanocyceptorówwmiejscerecepto-
rówdotykuwobrębiesromu.
Powtarzalnebodźcepobudzająnocyceptory,którewłóknaminerwowymiC,poprzez
rogitylnekręgosłupa,przekazująsygnałydomózgu.Nocyceptoryulegajązmianie
na4różnychdrogach,prowadzącdoobwodowejsensytyzacji:
1.Zmianapotencjałówbłonowychizmniejszeniesięproguaktywacjireceptorów.
2.Spontanicznageneracjapobudzeniabezdziałaniabodźcabólowego.
3.Powtarzanestymulacjereceptora,którezwiększająsiłęprzekazywanegosygnału
(wind-up).
4.Rekrutacja„niemychnocyceptorów”,czylizakończeńneuronówAβ(A-beta),
którestająsięreceptoramibólu(zmianareceptorówdotykuwreceptorybólu).
Zapaleniealbouporczywienawracającezapaleniasąnajczęstszymiczynnikami
ryzykaobwodowejsensytyzacji.
CENTRALNASENSYTYZACJA
Sensytyzacjastanowinadmiernąodpowiedźneuronównocyceptywnychnazwy-
kłepobudzeniealbonabodźcepodprogowewnormalnychwarunkach.Wprzy-
padkucentralnejsensytyzacjizmianyreaktywnościdotycząneuronówwOUN,
Centralnasensytyzacja
13
