Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
23
semzpunktuwidzeniatematupracybardziejinteresująceliczby
obrazującestosunkinarodowościowewzachodniejczęścidzielnicy.Obszar
tenzaśznacznieodbiegałodwskaźnikówcharakterystycznychdlacałejGa-
licji.Wzachodniejczęściw1910r.notowano88,6%osóbwyznania
rzymskokatolickiego,3,2%grekokatolików,7,9%wyznawcówreligiimojże-
szoweji0,3%ewangelików.WobecidentyfikowaniasięwieluŻydówzna-
rodowościąpolskąodpowiedniastatystykadlazachodniejGalicjiwykazy-
wała96,1%Polaków,2,8%Ukraińcówi0,9%Niemców.
Niecoinaczejprzedstawiałysięwtymczasiestosunkinarodowena
ŚląskuCieszyńskim,przedewszystkimzewzględunaniższytuodsetek
Żydów(osóbwyznaniamojżeszowegobyłozaledwie3%),aznaczniewyż-
szyNiemcówiCzechów.W1910r.posługiwaniesięjęzykiempolskimza-
deklarowałotu54,8%mieszkańców,czeskim27,1%,niemieckim
18,1%.Iwtymprzypadkuzastrzectrzeba,podawaneliczbyodnosząsię
docałościŚląskaCieszyńskiego,atylkojegoczęśćwokresiemiędzywojen-
nymznalazłasięwgranicachPolski,acozatymidziestałasięczęścią
katowickiegookręguapelacyjnego.Obrazpolskiejwprzyszłościczęści
ŚląskaCieszyńskiegoniecoodbiegałoddanychodnoszącychsiędocałości
tejziemi,wobecniższejwpowiatachbielskimicieszyńskimliczbyCze-
chów,awyższejPolaków12.
Niezależnieodkontrowersjizwiązanychzwiarygodnościąaustriackich
spisówludnościprzyjąćmożna,naogółoddawałyonerzeczywistystan
istniejącywGalicjizachodniej.Zgodzićsięwięctrzeba,żewdrugiej
połowieXIXw.terentencharakteryzowałsięwyraźnądominacjążywiołu
polskiego.Zaprawdziwynależyuznaćrównieżpoglądowielokulturowości
cechującejXIX-wiecznąGalicję,jednakzzastrzeżeniem,żewniosektenod-
nosisięzwłaszczadojejwschodniejczęści.Tamjegokonsekwencjąbyły
procesyspołeczne,podobnedotychwystępującychnaGórnymŚląsku,tak-
żemającymcharakterwielokulturowy.JużjednakwzachodniejGalicjiprze-
jawyowejwielokulturowościwystępowałyrzadziej,cowynikałozkształto-
waniarzeczywistościspołecznejprzezzdecydowaniedominującątam
liczebniegrupępolską.Jeślidodamydotegoprzywilejebędąceskutkiem
autonomii,auwidaczniającesięwswobodnymdostępiedowszelkichurzę-
dóworazmożliwościkształceniasięwjęzykupolskimiposługiwaniasię
nimprzezaparatadministracyjny,atakżecodziennydostępdonajznako-
mitszychwytworówpolskiejkulturymaterialnejiduchowej(cojuż,oczy-
12K.NOWAK:LeonWolf(1883—1968).Biografiapolityczna.Katowice2002,s.30;K.ZAMOR-
SKI:LudnośćGalicjiwlatach1857—1910.W:Informatorstatystycznydodziejówspołeczno-gospo-
darczychGalicji.Kraków1989,s.71,92;A.STĘPNIAK:KwestianarodowaaspołecznanaŚląsku
CieszyńskimpodkoniecXIXiwpoczątkachXXwieku(do1920roku).Katowice1986,s.46—66;
E.ROMER,I.WEINFELD:RocznikPolski.Tablicestatystyczne.Kraków1917,s.18;HistoriaPolski
wliczbach.T.1.Warszawa2003,s.190—191;E.HANSLIK:Biala.EinedeutscheStadtinGalizien.
Wien—Teschen—Leipzig1909,s.228;L.FINKEL,S.GŁĄBIŃSKI:Historya...Cz.2,s.31,40;
B.WINIARSKI:Ustrój...,s.44.
Społeczneuwarunkowaniażyciapublicznego...