Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
CzęśćI.Definicjaschole
wojnystanowiłgwardięprzybocznąkróla27.Ksenofontpisał,żedohippeis
wybieranohebontes.Oznaczato,żedonjeźdźców”mógłzostaćpowołany
jużdwudziestoletnimężczyzna,choćprawdopodobniewybieranoSpartan
starszych,bardziejzaprawionychwbojach.Rywalizacjabyłaponoćduża:
każdyhebonpragnąłdostaćsiędooddziału,aniezaliczeniwpoczethippeis
niemoglipogodzićsięzlosemiztegopowoduciągledochodziłomiędzy
nimiawybranymidokłótni,anawetbójek28.Potrzecie,enigmatyczne
stwierdzenieKsenofontaowieluobowiązkach(ponoi)iwielkiejilościpracy
(ascholia),jakązostaliobciążenipaidiskoi29.Niewiemyjednak,naczym
miałybypolegaćoweponoiiascholia.Dowiadujemysięjedynieoefektach
procesuwychowania:paidiskoiponoćniemalciąglemilczeli,naulicytrzy-
maliręcepodhimationem,nierozglądalisięwokoło,leczpatrzylitylko
podnogi,słowembylinbardziejwstydliwiniżdziewice”30.Wzwiązkuze
zbliżającymsięwiekiempoborowymwydajesię,żewiększośćczasuupły-
wałaimprawdopodobnienawzmożonymtreninguwojskowym.
Naetapiehebontestreningwojskowybyłutrzymany.Wtymczasie
Spartaniezapewnedoskonaliliumiejętnościwojskowe,którenabyliwe
wcześniejszychfazachwychowania,atakżemielimożliwośćsprawdzić
wpraktyce(nawojnie)stopieńichopanowania.Ksenofontpisał,że
onhebontes[Likurg]zadbałnajbardziej,uważając,żejeślicibędątacy,jak
trzeba,najwięcejztegowynikniekorzyścidlapolis”31.Fakt,żeniezdradził
żadnychinnychszczegółówświadczącychospecjalnejtrosceprawodawcy,
pozawyboremdohippeis,dowodzitego,żewdalszymciągućwiczenia
wojskowestanowiłygłównąascholięmłodychmężczyzn.
27Zob.szerzejFigueira2006;Ducat2020.
28Dotakichstarćbyćmożedochodziłotakżedlatego,żewprzypadkuwygranejbójki
zajmowanomiejscepokonanegolubpokonanych(jeślibójkibyłygrupowe),aletotylko
domysły.
29Xen.Lac.3,2–5.
30WedleKsenofontawstyd(aidos)młodzieńcówrodziłaciężkaascholia,awięcmoże
paidiskoichodziliwmilczeniu,nierozglądalisięichowaliręcenwkieszeniach”nietylkoze
skromności,aletakżewwynikuprzemęczenia.Harman2009,370–371(por.David1999,
118–121)podkreślaróżnicęmiędzypaidiskoiadorosłymi:cipierwsinierozglądalisięinie
mówili;tylkocidrudzymieliprzywilejspoglądania(=oceniania)iwypowiadaniasię.Jeśli
mojeprzypuszczeniejestsłuszne,różnicamiędzypaidiskoiadorosłymipolegałabytakżena
tym,żecipierwsibylinaogółzmęczeni,adrudzy–wypoczęci.Dowodynapoparcietej
tezyprzedstawiamwrozdzialeII.1.
31Xen.Lac.4,1,tłum.podkier.R.Kuleszy.
