Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
wreszciewrozdziale7uzasadniam,dlaczegoSpartaniemielisławęświet-
nychmyśliwych,alakońskiepsy–najlepszychogarówwGrecji;przyczym
wdwóchostatnichrozdziałachskupiamsięprzedewszystkimnaspołecz-
nychipolitycznychimplikacjachhodowlikoniipsów,anienaaspektach
technicznych.
Każdyztematów,którepodejmujęwkolejnychrozdziałachczęściIII,
doczekałsięopracowanianaukowego.Wtymmiejscurezygnujęzomó-
wieniastanubadań,zamieszczającodpowiednikomentarzwposzczegól-
nychrozdziałach.Większośćzagadnieńzostałaprzebadanagruntownie.
Nowość,jakąstaramsięwnieść,tozmianaperspektywy:zpaństwaijego
potrzeb,którestoiwcentrumzainteresowańautorówantycznych,astąd
takżewieluwspółczesnychuczonych,nasferęprywatną,bliższąrefleksji
nadschole.
InaczejjestzsamymzagadnieniemczasuwolnegowSparcie.Jakdotąd
niepowstałazarównowpolskiej6,jakiświatowejhistoriografiiżadnapraca
poświęconascholewSparcieepokiklasycznej.Nieznamanimonografii,
aniartykułunaukowego,któreporuszałybywyłącznietentemat.Jakdotąd
niepodjętotakżepróbypodaniadefinicjischoledlaSpartyanirefleksjinad
ilościąschole.
WliteraturzenaukowejpoświęconejhistoriiSpartypojawiająsię
naturalniewzmiankidotycząceczasuwolnego,lecznajczęściejnamargi-
nesieinnychzagadnień,bezgłębszegownikaniawistotęzjawiskaibez
odwoływaniasiędoterminologiigreckiej(piszesięoleisure,Freizeit,loisir
itd.,anieoschole).Wzmiankitewwiększościsprowadzająsięalbodo
zdawkowegokomentowaniapassusuzArystotelesanatematspartańskich
scholeiascholii7,albospecyficznegopojmowaniaczasuwolnegowSpar-
cie.Sposób,wjakiprzeciętnyobywatelmiałspędzaćswójczaswolny,jest
opisywanypodobnie,jakuczyniłtoErnstBaltrusch:Spartaninowizabro-
nionobyćrzemieślnikiem,handlarzemipracowaćnaroli,nmiałonzatem
6Choćtrudnowtouwierzyć,opróczWitkowskiego1938,136–180,którypoświęcił
Sparcieobszernyrozdziałwswojejksiążcenatematformustrojowychpaństwgreckich,
Wolickiego2012[2],którypodjąłtematsymmachiispartańskiej,orazopracowańocha-
rakterzepodręcznikowym,jedynapolskaksiążkanatematSpartywyszłaspodpióraKule-
szy2003.Czytelnikznajdziewniejopartąnanajnowszychbadaniachiuwzględniającą
rozmaitesubtelnościcharakterystykęstrukturypolitycznejispołecznejstarożytnejSparty,
atakżejejhistoriiwydarzeniowej.SzerzejoSparciewpolskiejhistoriografiizob.Rajewicz
[2022].
7Zob.np.Cartledge1987,404i2002,140;Pomeroy2002,81;Humble2007,294.
