Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Rzeźbieniepaństwaprawa.20latpóźniej
Mówipaniostandardziepartii?Cotojestpartia,jakim
warunkommaodpowiadać?
Nie.Standardtopojęcie,któreodnosisiędowzorca
zachowania,którytowzorzecuswejpodstawytworzyprawo
wsensiejegotekstu;alestandardtowzorzecwynikającyteż
ztego,jakprawojeststosowane.Czyliniemamowyostan‑
dardzie,jeżelinieznasiępraktyki.Możebyćnaprzykład
prawo,któremabardzopięknepotencjalnemożliwości,ale
naskutekpowtarzalnej,źleukształtowanejpraktyki,standard
ochronyprzyznawanejprzeztoprawojestznacznieniższy
niżto,cowtymprawietkwi.PozatymcechaDdemokraty‑
zmu”jeststopniowalna.Konstytucjazakazujeistnieniapartii
(iinnychorganizacji,naprzykładstowarzyszeń)odwołujących
sięwprogramachidziałalnościdometodipraktyktotalitar‑
nych,dopuszczającychnienawiśćrasową,narodowościową,
stosowanieprzemocy.Powstajejednakpytanie,wjakimnatę‑
żeniumusząwystąpićtecechy,abyzakazaćistnieniatakich
organizacji.Bojeżelibędziemytunazbytrygorystyczni,zkolei
stłumimywolnośćekspresjipoglądów.
Standardtonietylkoprzepis
MamynaprzykładwKonstytucjiart.32dotyczącyrówno‑
ści.Przepistenmówiotym,żeistniejezakazdyskryminacji
zuwaginajakiekolwiekcechy.Tootwartykatalog.Wust.1
tegożartykułujestmowaotym,żewszyscypowinnibyćprzez
prawotraktowanirówno.Dlaczegonatletegoprzepisunie
możeukształtowaćsięprzyzwoitystandard?Adlatego,że
TrybunałKonstytucyjnybardzoczęstorozumiezakazdyskry‑
minacjitylkojakozakazodnoszącysiędonierównegotrak‑
towaniazuwaginaprawaiwolnościuregulowanewsamej
Konstytucji,aniewustawachzwykłych.Ijestnatostosowne
orzecznictwo.JeżeliwięcpotencjalnieKonstytucjawart.32
tworzyotwartykatalogprzyczyn,zpowoduktórychktoś