Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałI.Rywalizacjaodzieckowkontekściepsychologiirodziny
Strukturęrodzinywyznaczająpłeć,wiekorazliczbajejczłonków,atakżeorganiza-
cjaicharakterżyciarodzinnego:źródłautrzymania,środowiskazamieszkaniaoraz
stylżycia.
Wrodziniewystępujątrojakiegorodzajustosunkispołeczne:
1)małżeńskie-wewspółczesnejrodziniepolskiejsąonezazwyczajpartnerskie;
2)rodzicielskie-relacjemiędzyrodzicamiadziećmi,któresąhierarchiczne,opie-
rająsięnazasadziezależności(czegodobitnymwyrazemjestpojęcieprawne
nwładzarodzicielska”);
3)pomiędzyrodzeństwem-tewznacznejmierzesąpartnerskie,choćniejedno-
krotniezelementamihierarchicznymi.
T.ParsonsiR.F.Bales16zwróciliuwagęnakoniecznośćuregulowaniawrodzinieról
instrumentalnych(ukierunkowanychnarealizacjękonkretnychzadań)iekspresyj-
nych(odpowiadającychzaokazywanieemocjiinawiązywaniekontaktu).Zdaniem
autorówponieważjednejosobietrudnogodzićterole,najskuteczniejszyokazujesię
jasnypodziałrólmiędzyczłonkamirodziny.Zauniwersalnąformęuznalipodział
rólwedługpłci,gdzieojcowiepełniąfunkcjęinstrumentalną,zaśmatkiekspresyjną.
R.BrownprzytaczateżopinięP.Slatera,żeniekiedyjednaosobałączyobietefunk-
cje,aponadtopodziałmożeprzebiegaćnwpoprzek”,np.funkcjeinstrumentalne
sądzielonepomiędzyczłonkówrodzinywzależnościodzagadnień(majsterkowa-
nie,gotowanieitd.).Koordynowanierólsprawia,żekażdyuczestnikgrupymoże
wnieśćwjejfunkcjonowaniejakąśwartość,pozwalazaprowadzićokreślonyporządek
(normyireguły)ipomagawsamookreśleniuposzczególnychczłonków.
Podejściesystemoweułatwiazrozumieniedynamikirodzinypoprzezanalizęreguł
iwzorówinterakcji,którewniejzachodzą.Zgodnieztympodejściemsystemro-
dzinnycharakteryzujesiętrzemacechami.Pierwszaznichtostałość-systemjest
tworzonyprzezgrupęosóbstanowiącychjednolitącałość,aregułyinterakcjimiędzy
nimitworząsystem.Kolejnącechąjestzłożonośćorganizacyjna-systemrodzinny
składasięzpodsystemówwypełniającychokreślonezadania,aefektywnośćcałego
systemujestuzależnionaodsprawnościposzczególnychpodsystemów.Trzeciacecha
wyróżniającarodzinętowspółzależność-osobyipodsystemywzajemnienasiebie
wpływają,azmianawobrębiepodsystemupowodujezmianęwsystemie.Podsystemy
sąwyznaczaneprzezpłeć,wiek,zainteresowanialubpełnionefunkcje.
Całośćsystemustanowinowąjakość,którejniemożnascharakteryzowaćaniprzez
sumęjegoelementów,aniprzezsumęinterakcji,leczprzezichwzajemnyukład.Jest
onregulowanyprzezsprzężeniazwrotne,wktórychelementysystemuwzajemniena
siebieoddziałują,tworzącukładcyrkularny.Tesameskutkimogąbyćwywoływane
przezróżneprzyczyny,atesameprzyczynymogąprowadzićdoróżnychskutków.
16Zob.R.Brown,Procesygrupowe…
