Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIIReorganizacjanaczelnychwładz…
45
międzyresortamiWojnyiMarynarkiitymsamymstworzyćoptymalnewarunkido
przygotowaniaoburodzajówsiłzbrojnychdoprzyszłejwojny.Chcączdyscyplino-
waćobaresortyMikołajIIzaznaczył,iżzatwierdzitylkoteprojekty,którewcześniej
zostanąprzyjęteprzezROP
.Zamysłycaraspaliłyjednaknapanewce,gdyżresorty
wojskoweniechciałyzesobąwspółpracować.Antagonizmmiędzynimiuwidaczniał
sięszczególnieprzyrozpatrywaniukwestiipodziałubudżetuwojskowego.Zabrakło
porozumienianawetwtakkluczowychdlaobronnościkrajusprawachjakrozbudo-
wamarynarkiwojennej,czyteżkwestiapodporządkowaniatwierdznadmorskich.
Rozwiązywaniunabrzmiałychproblemówzpewnościąniesprzyjałanadmiernabiu-
rokratyzacjapracROP
,wefekciektórejwieleważnychdokumentówbyłozwracanych
autorombezuprzedniegorozpatrzenia,ateprojekty,którerozpatrzononiebyły,pod
różnymipretekstami,wdrażanedorealizacji.PrzyczynstagnacjiwpracachROPna-
leżyszukaćnietylkowanimozjachmiędzyresortamiWojnyiMarynarki,aletakże
wjejskładziepersonalnym.ZasiadającywROPgenerałowieiadmirałowie,powią-
zaniróżnegorodzajuukładamizkamarylądworską,byliprzeciwnikamizbytdaleko
idącychreformwsiłachzbrojnych.Oficerowieciniedostrzegali,bądźstaralisięnie
dostrzegać,zmianwsztuceoperacyjnej,któreniósłzesobąrozwójtechnikizarów-
nowwalkachnalądziejakinamorzu.Nowatorskieprojektyprzedkładaneprzez
młodszychstopniemoficerówbyłyprzyjmowaneprzezgenerałóworazadmirałów
zniechęciąizurzęduodkładaneadKalendasGraecas9.Wobecniemożnościinstytu-
cjonalnegoskoordynowaniapracresortówWojnyiMarynarkicarreskryptemzdnia
25sierpnia1909r.rozwiązałROP10.
FiaskokoncepcjizakładającejprowadzenieprzezRosjęjednolitejpolityki
wojskowejniepowstrzymałoreformwmarynarcewojennej.Reformęrozpoczęto
oduporządkowaniazarząduresortem.Do1905r.GłównymNaczelnikiemFloty
(1906–1907)orazwiceadm.NikołajWomen(1907–1909).Zob.P.P
.Wieczorkiewicz,Sprawaor-
ganizacjiiobsadypersonalnejnaczelnychwładzmarynarkiwojennejwRosjiwlatach1905–1914,
„Nautologia”1978,nr2,s.13,przyp.3.
9OzadaniachROPiprzyczynachparaliżujejpraczob.W.A.Zołotariow,J.F
.Sokołow,
TragiedijanaDalniemWostokie.Russko-japonskajawojna1904–1905gg.,t.I–II,Moskwa2004,
s.298–299;W.A.Zołotariow,I.A.Kozłow,Russkijfłotwpierwojmirowojwojnie,St.Pietierburg
2002,s.6–7.
10Wpolskiejhistoriografiipojawiłasięinteresującateza,iżutworzenieROPbyłoelemen-
temdalekosiężnychplanówMikołajaIImającychnacelupodporządkowaniesobiecałokształtu
sprawzwiązanychzobronnościąpaństwa.W1905r.carmiałpoważnepowodydoniepokoju,gdyż
wogarniętymrewolucjąkrajutrudnobyłowyrokowaćjakibędziekształticharakterprzyszłego
rządu.WtejsytuacjiMikołajIIpragnąłnadewszystkozachowaćprerogatywyzwiązanezobsadą
ministerstwWojnyiMarynarki.PełnąkontrolęnadROPmiałzapewnićcarowijejprzewodniczą-
cy–w.ks.MikołajMikołajewicz,zktórymmonarchapozostawałwowymczasiewdobrychsto-
sunkach.Zob.P.P
.Wieczorkiewicz,Sprawaorganizacji…,s.13orazzamieszczonytamżeprzyp.5.
HistorykrosyjskiKornelijSzaciłłostawiatezę,iżcarrozwiązałROPzuwaginabrakentuzjazmu
jejczłonkówdlapomysłuniezwłocznejrozbudowyflotyliniowejnaBałtyku,którytopomysłbył
osobiściepopieranyprzezMikołajaII.Zob.K.F.Szaciłło,Otportsmutskogomirakpierwojmirowoj
wojnie.Gienerałyipolityka,Moskwa2000,s.146–147.
