Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
CzęśćI
PrzedwybuchemWielkiejWojny…
Rozpoczęciereformwmarynarcerosyjskiejbyłooczywiścieuzależnioneod
stanowiskacara,którywsystemiepaństwowymRosjizajmowałpozycjęszczegól-
ną.MikołajIIuznał,iżpriorytetpowinnomiećprowadzeniejednolitejpolitykiwoj-
skowejiwtymceluwydałwdniu21czerwca1905r.reskrypt6outworzeniuROP
.
ByłtoorganzajmującysiękoordynacjąpracresortówWojnyiMarynarkiWojennej.
NastanowiskoprzewodniczącegoROPcardesygnowałwielkiegoksięciaMikołaja
Mikołajewicza7.WskładROPwchodziliponadtoministrowiewojnyimarynarkiwo-
jennej,szefowieSztabówGłównychoburodzajówsiłzbrojnych,generalniinspekto-
rzyposzczególnychrodzajówwojskorazsześciuimiennienominowanychgenerałów
iadmirałów8.Wkoncepcjicara,ROPmiałapołożyćkreswzajemnymanimozjom
utrzymanieflotywprzeliczeniunajednątonęwypornościokrętówwojennychpochłaniałowRosji
owielewyższekwotyniżwWielkiejBrytanii(wmarynarcerosyjskiej1tona=250–300rubli,
wRoyalNavy1tona=160–185rubli).Zob.W
.Siemionow,FłotimorskojewiedomstwodoCusimy
iposle,St.Pietierburg–Moskwa1911,s.61,101.ZteząSiemionowapolemizowałK.Nazarienko,
którywskazywał,iżnawyższekosztyutrzymaniaflotywRosjiznaczącywpływ,pozapanującym
wwieluczęściachimperiumsurowymklimatem,miałsłaborozwiniętyprywatnyprzemysłstocz-
niowyiżeglugahandlowa.WefekcierosyjskieMinisterstwoMarynarki,wodróżnieniuodbry-
tyjskiego,zmuszonebyłopartycypowaćwutrzymaniupaństwowychstoczniorazsetekjednostek
pomocniczych.Zob.K.B.Nazarienko,„Mozg”fłotaRossii…,s.12.
6Reskrypt–wRosjicarskiejbyłotorozporządzeniepisemnemonarchykierowanedoadmi-
nistracjipaństwowejdostosownegowykonania.
7MikołajMikołajewiczmłodszy(1856–1929)–w.ks.zdyn.Romanowów.Absolwent
MikołajewskiejSzkołyInżynieryjnej(1873)iMikołajewskiejAkademiiSztabuGeneralnego
(1876).Uczestnikwojnyrosyjsko-tureckiej(1877–1878).OdznaczonyOrderemśw.GieorgijaIV
klasyzaforsowanieDunajuoraznagrodzonyZłotąSzablązazasługipodczaswalknaprzełęczy
Szypka.W1900r.awansowanynagenerałakawalerii.Wlatach1885–1905pełniłfunkcjęgene-
ralnegoinspektorakawalerii,podczasktórejpodjąłwysiłkinarzeczusprawnieniazaopatrzenia
armiiorazprzeprowadziłreorganizacjękawalerii,m.in.byłjednymzinicjatorówreorganizacji
OficerskiejSzkołyKawalerii.Wlatach1905–1908,sprawującurządprzewodniczącegoROP
,po-
wołałWyższąKomisjęKwalifikacyjną,którejzadaniembyłorozpatrywaniewnioskówkandydatów
nastanowiskadowódcówzwiązkówoperacyjnychitaktycznych.Zjegoinicjatywyopracowano
nową„Instrukcjęodowodzeniuarmiąpolowąpodczaswojny”(1908).Od1905r.dowybuchu
WielkiejWojnybyłdowódcąwojskGwardiiorazPetersburskiegoOkręguWojskowego.Wlatach
1914–1915byłNaczelnymWodzemSiłZbrojnychCesarstwaRosyjskiego.Poprzejęciuprzezcara
dowództwanadSiłamiZbrojnymi(5września1915)zostałwyznaczonyNamiestnikiemKaukazu
orazgłównodowodzącymArmiąKaukaską.Podpisującaktabdykacji(15marca1917)MikołajII
wyznaczyłponownieMikołajaMikołajewiczaNaczelnymWodzemSiłZbrojnychRosji.Tenjednak
funkcjitejjużdefactonieobjął,awdniu24marca1917r.zostałformalniezdymisjonowanyprzez
RządTymczasowyiprzeniesionywstanspoczynku.ZamieszkałnaKrymie,skądwmarcu1919r.
wyemigrowałdoWłochnapokładziebrytyjskiegokrążownikaMarlborough.Ostatnielatażycia
spędziłweFrancji,gdzie5stycznia1929r.zmarłwAntibes(Prowansja).Zob.K.A.Zalesski,Ktobył
ktowpierwojmirowojwojnie.Biograficzeskijencykłopiediczeskijsłowar’,Moskwa2003,s.447–450.
InteresującąbiografięMikołajaMikołajewiczaopublikowałwParyżuw1930r.byłyGeneralny
KwatermistrzSztabuPolowegoNaczelnegoWodzagen.JurijDaniłow.Jejrosyjskaedycjaukazała
sięw2006r.nakłademmoskiewskiegowydawnictwa„KuczkowoPole”
.Zob.J.N.Daniłow,Wielikij
kniaźNikołajNikołajewicz,Moskwa2006.
8NominacjedoROPnastępowałycoroku1stycznia.Zramieniamarynarkiczłonkami
ROPbyliadmirałowie:FiodorAwiełan(1905),FiodorDubasow(1905,1907–1909),IwanDikow
