Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DanutaDąbrowska
szłościowychprojektów.Pamiętaćteżtrzebaoemigracyjnychugrupowaniach
politycznych,zktóryminasipoeciwchodziliwróżnorodnerelacje.Jesttociąg
zagadnień,którynapewnowymagadalszychpogłębionychbadań,mimoistnie-
niacząstkowychopracowańzawartychchoćbywmonografiachbiograficznych
naszychtwórcówromantycznych2.
Związkiromantyzmuzpolitykąniezamykająsięjednakwyłączniewporząd-
kuhistorycznymepokiiniezwykleciekawewydajesięprześledzenieichusta-
wicznegotrwaniawpolskimmyśleniuonarodzieipaństwie.Romantyzmstałsię
swegorodzajumetajęzykiem,jakimPolacymówiąoswojejrzeczywistościwróż-
nychokresachiokolicznościachhistorycznych.Możnaby,ichybatrzeba,każ-
dorazowopytać,ojakiromantyzmwówczaschodzi,ojakiejegorozumienie,ale
teżoprzyczynyowegotrwania,ustawicznychpowrotówdotychsamychmitów,
narracji,systemówwartościiwzorówpostaw,jakbynicsięwświecieniezmie-
niało,czyteżjakbywbrewwszelkimzmianomistniałojakieśtwardejądropol-
skościutożsamianejwłaśniezromantyzmem.Wartowtymmiejscuprzywołać
słowaStanisławaPigoniacytowaneprzezMarięJanionwjejksiążceDoEuropy
tak,alerazemznaszymiumarłymi.Pigońprzekonuje,żeobowiązkiemnietylko
literaturoznawców,aleteżpolitykówjest
Uświadomićsobiezcałąmocą,zcałympoczuciemodpowiedzialności,żepozawiesz-
czaminiemaszdlanasżycia,żedrogaprzeznichwskazanajestjedynąwprzyszłość,ku
odrodzeniu,wyzwoleniu.Uświadomićsobiewieszczówjakoobowiązek3.
DeklaracjaPigoniapochodziz1909rokuiodnosisiędoówczesnejsytuacji
Polski,aleokazujesięteżniezwykleuniwersalnawnaszymmyśleniuiposta-
wach.Gdyśledzisięowenawiązaniawróżnychokresach,okazujesię,żezawsze
mamytudoczynieniazróżnorodnymwykorzystywaniemromantyzmuprzede
wszystkimdlatego,żeuznawanyjestzaogólnonarodowedobrospajającewspól-
2
Zob.np.S.Kozicki,Dziedzictwopolitycznetrzechwieszczów,Warszawa1949;W
.Weintraub,Mic-
kiewicz-mistycznypolityk,Warszawa1989;Z.Szeląg,Romantyzmipolityka:materiałyiszkice,
Grójec1996;Z.Przychodniak,Walkaorząddusz.StudiaoliteraturzeipolityceWielkiejEmigracji,
Poznań2001;A.Walicki,Międzyflozofą,religiąipolityką.Studiaomyślipolskiejepokiromanty-
zmu,Warszawa1983;A.Fabianowski,MyślpolitycznaZygmuntaKrasińskiego,Ciechanów1991.
3
M.Janion,DoEuropytak,alerazemznaszymiumarłymi,Warszawa2000,s.169.
8