Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
notę,dlaktórejstałsiępowszechnieczytelnymiaprobowanymkodemkultu-
rowym,metajęzykiemwłaśnie,przyjmowanymjakocośoczywistego,czegonie
trzebadefiniowaćiintelektualnieroztrząsać,coodwołujesiębardziejdonaszych
emocjiniżchłodnychpolitycznychkalkulacji.Dziejesiętakniezależnieodwszel-
kich,licznychprzecież,nurtówkrytycznych,nszyderczych”
,odwszelkichprób
demitologizacjitradycjiromantycznej,podejmowanychpoczynającodpozyty-
wistówanawspółczesnościkończąc.Dlategoteżto,coromantycznetakchętnie
wykorzystywanejestprzezpolitykówitraktowanejakosposóbdotarciazukry-
tymwnimprzekazemideologicznymdotych,nadktórymisprawujesięwładzę
lubktórychchcesiędlatejwładzypozyskać.Romantyzmdajetakąlegitymację
ugrupowaniombardzoróżnym,którychprogramyczęstosięwykluczają,cze-
gonajlepszymprzykłademjestwalkaonrząddusz”wdwudziestoleciumiędzy-
wojennym.ZnakomicieopisałLeszekKamińskiwswojejksiążceRomantyzm
iideologia,rekonstruującgłównezałożeniaideologiczneugrupowańpolitycz-
nychtegookresu,skoncentrowanewokółodwołańromantycznych,sporomiej-
scatymzagadnieniompoświęciłateżMartaPiwińskawznanejksiążceLegenda
romantycznaiszydercy4.
Politycyreprezentującyróżneopcjeideologiczneodwołująsięwprostdoro-
mantycznychpoetówiichdzieł,jakczyniłtonaprzykładPiłsudski,wskazującna
zawartewtychdziełachuniwersalneprzesłanieiswoistylegatdopodjęciaprzez
Polaków.Zawszemamytujednakdoczynieniazinterpretacjąliteraturyimyśli
romantycznejdokonywanązpunktuwidzeniawłasnejwspółczesnościidającą
podstawęczywręczlegitymacjędlaokreślonegotypudoraźnejpolityki.Czasem
mamydoczynieniazewsparciem,jakiegoudzielajątakrozumianyminterpre-
tacjomspuściznyromantycznejhistorycyliteratury-tuznowumożnaprzyto-
czyćprzykładdwudziestoleciamiędzywojennego,aletakżeokresupodrugiej
wojnieświatowej,gdyformowałasiędoktrynasocrealizmu.Częściejjednakwy-
stępujeinnasytuacja,gdylekturaiegzegezawieszczówzostajezastąpionaskraj-
nieuproszczonymiwyobrażeniamiromantyzmunjakotakiego”
,sprowadzone-
godostereotypów,klisz,schematówimitycznychnarracji.Samipoecipełniątu
4
L.Kamiński,Romantyzmiideologia.GłówneugrupowaniapolityczneDrugiejRzeczypospolitejwo-
bectradycjiromantycznej,Wrocław1980;M.Piwińska,Legendaromantycznaiszydercy,Warsza-
wa1973.
9