Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stosunekjudaizmu,chrześcijaństwaiislamudodziałalnościgospodarczej
padanaokresdługoletniegopanowaniaElżbietyI(1588–1603).Królowa
niewyraziłazgodynaradykalnąteoriępredestynacji,aleprzyjęłanaukę
moralnąKalwina.Ogłoszono39artykułówwiary,którepodziśdzień
stanowiąbazędogmatycznądoktrynyanglikanizmu.Utrzymanozasadę
prymatuautorytetuPismaŚwiętegonadtradycjąihierarchiąkościelną.
Odrzuconozaświaręwczyściec,kultświętychiinnenaleciałościwpro-
wadzoneprzezśredniowiecznykatolicyzm.Anglikanizmforsowałideę
powrotudopierwotnegochrześcijaństwa520
Postępgospodarczo-społecznyidemokratyzacjaustrojuwAnglii
sprzyjałyrozwojowiideologiipurytańskiej.Zasadniczymjejzałożeniem
byłostworzenienowegowzoruczłowiekanamiaręwyzwań,jakieniosła
zesobąepokawielkichprzemian.Purytaniegłosiliwalkęzfeudalizmem
wewszystkichjegoprzejawach.Uważali,żeczłowiekzostałpowołany
przezBogadosolidnejpracyiosiąganiazwycięstwaniewklasztorze,
alenapolubitwy,wkantorzeinarynku.Purytanizmangielskistanowił
solidnyfundamentmoralnydlarodzącegosiękapitalizmu530
Przyjęłasięnowaetykakapitalistyczna.Wyrażałasięonawzasadzie
dotrzymywaniazobowiązań,pracowitościioszczędzaniuorazwżąda-
niuswobodywdziałalnościprzemysłowejihandlowej.Odmiennyetos
pracy,innystosunekdopomnażaniadochodów,dystansowaniesięod
marnotrawnejwystawnościpanującejwówczaswKościelekatolickim
–wszystkotosprzyjałorozwojowimieszczańskiejprzedsiębiorczości
wAnglii540
25
Islam
IslamzostałstworzonyprzezMahometa.Religiataniejestcałkowicie
oryginalna.Prorokwieleelementówzaczerpnąłzjudaizmuichrześcijań-
stwa.PodstawąislamujestświętaksięganazywanaKoranem.Zawiera
onanietylkodoktrynęreligijnąinakazymoralne,lecztakżeprzepisy
zzakresuprawacywilnegoikarnegoorazzaleceniadotyczącegospodar-
ki,społeczeństwaiżyciacodziennego550
Wyznawcówislamuobowiązujewypełnianiepięciupodstawowych
obowiązków:wyznaniewiary,modlitwa,jałmużna,postipielgrzymka.
Wyznaniewiarybrzmi:flNiemaBogaopróczAllacha,aMahometjest
52Zarysdziejówreligii,s.728–729.
53J.Skodlarski,Historiagospodarcza,Warszawa2012,s.102–103.
54W.Sombart,DermoderneKapitalismus,t.2,cz.1,München1928(rozdz.IV).
55Afzal-ur-Rahman,EconomicDoctrinesofIslam,London1979.
