Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stosunekjudaizmu,chrześcijaństwaiislamudodziałalnościgospodarczej
isumiennością”.Pracownikpowinienodbieraćswojązapłatęzgodnie
zumowąiniewolnomunarzekaćnapracodawcęnawetwówczas,gdy
ówpodarowałcoświęcejinnemuzdobrejwoli.Wyraziłteżprzekona-
nie,iżnaziemiflnierównośćmusipozostać”,natomiastwkrólestwieBo-
żymwszyscyjesteśmyrówni.Wynagrodzenienauczyciela,kaznodziei,
panaisłużącegomusibyćzróżnicowane440
StosunekLutradodóbrdoczesnych,pieniędzyibogactwajest
bardzokrytyczny.Gromiludzizachciwość,ubieganiesięozaszczyty
irozkoszeżycia.PodobniejakJezus,akceptujekonsumpcję,takżetę
wyskokową.Zachęcadowydawaniapieniędzynastudiadlakapłanów,
kształceniemłodzieżyiflurządzanie”urzędówkościelnych.Mieszcza-
nomichłopomwytykachciwość,aŻydom–światowyprzepychibo-
gactwo450
Kalwinizm
Dalekoidąceskutkiwdziedziniereligii,politykiigospodarkispowo-
dowałkalwińskiruchreformacyjny.Jegopoczątekzwiązanyjestzdziałal-
nościąSzwajcaraUlrichaZwingliego.W1522r.ogłosiłon67teznowego
wyznania.Przeprowadzonaprzezniegoreformakościelnabyłabardziej
radykalnaniżLutra.Skasowałmsześw.,sakramentyuznawałtylkoza
symbole,zkościołówusunąłołtarze,obrazyiwszelkieozdoby.Powojnie
domowejkatolicyzmiprotestantyzmstałysięwSzwajcariiwyznaniami
równouprawnionymi(1531r.)460
WkrótcepośmierciZwingliegowSzwajcariipojawiłsięinnywybitny
reformator–JanKalwin(1509–1564).Jegonaukazdobyłasobienajwięk-
szeuznaniespośródwszystkichodłamówprotestantyzmu.Kalwinwy-
korzystałdorobekLutra,Zwingliegoiinnychreformatorów.Takjakoni,
uznałPismoŚwiętezajedyneźródłowiary.Novumwjegonaucebyła
teoriapredescynacji.WedługtejdoktrynyBóg,przeznaczającludzizgóry
dozbawienialubpotępienia,obdarzaichlubnieobdarzałaskąwiary,
nakładającnawybranychobowiązekaktywnejsłużbybożej470
Ten,ktozostałprzeznaczonydozbawienia,zawdzięczaswojeszczę-
ścieniewłasnemudziałaniu,lecztylkozasługomZbawiciela.Lospoza-
ziemskibyłjednakuzależnionyodflsprostaniapróbiecnotywewnątrz
23
44Ibidem,s.165–166,157–160.
45Ibidem,s.202–206,165–166,215–217,25–27,37–38.
46Z.Wójcik,HistoriapowszechnaXVI-XVIIwieku,Warszawa1991,s.196.
47H.Tüchle,C.A.Bouman,HistoriaKościoła,t.3:1500-1715,Warszawa1986,s.78.
