Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stosunekjudaizmu,chrześcijaństwaiislamudodziałalnościgospodarczej
rzeczyuwidoczniłsięnajsilniejnaRusi,apóźniejwRosji.Zasadyprawosła-
wiaprzyjętezostałyzbizantyjskiejfilozofiipolitycznej.Jednaznichzalecała
ścisłąwspółpracęśredniowiecznegoKościołaruskiegozksiążętamitegokra-
ju35.KsiążęWłodzimierz,przyjmującchrześcijaństwozBizancjum,wiązałsię
zcywilizacjąWschodu(988–989).NiebawemujawniłsięnaRusidużywpływ
cerkwiprawosławnejnasferękulturową,politycznąigospodarczą.Postępo-
wałteżprocespowiększaniamajątkówziemskichcerkwiiklasztorówkosz-
temgruntówchłopskich36.HierarchowieKościołaprawosławnegoprzestrze-
galikonsekwentnieprzyjętąodXIw.zasadębizantyjskąflsymfonicznego”
stosunkumiędzyKościołemapaństwem.Zapewniałotouwolnienieichod
nadmiernychciężarówfeudalnych(w1270r.zwolnienieodpodatków).Na-
wetTatarzypozajęciuziemruskich,nieściągalidaninodduchowieństwa.
Kościółprawosławnycieszyłsiępoparciemnajeźdźców,ponieważzabez-
pieczałichpanowanie,mającwpływnamasyludowe.Pozrzuceniujarzma
tatarskiegocerkiewzachowałanadaluprzywilejowanestanowiskowpań-
stwie,stającsięnarzędziemutrwalaniawładzywielkoksiążęcej370
KościółprawosławnyodegrałważnąrolęwdziejachPolski.Monar-
chiaJagiellonówbyłapaństwemwielowyznaniowym.Naziemiachru-
skich,wgranicachKsięstwaLitewskiego,prawosławiebyłoreligiądo-
minującą.JęzykiemurzędowymKsięstwabyłjęzykruski,awyznanie
prawosławnecieszyłosiępełnąwolnością.W1443r.WładysławWar-
neńczykzrównałwprawachKościółkatolickiiprawosławnynaRusi,co
oznaczałorozciągnięcieprawiprzywilejówduchowieństwakatolickiego
naprawosławne.Biskupstwom,opactwomiparafiomzwracanozabrane
majątki.PrawosławnaszlachtaKoronycieszyłasięidentycznymiprzywi-
lejamijakszlachtakatolicka.Ludnościprawosławnej,zwłaszczachłopom,
mimozrównaniawprawachwyznawcówobuobrządków,narzucono
wokresiepóźniejszymszeregograniczeń380
21
Protestantyzm
Reformacja,zapoczątkowanawystąpieniemMarcinaLutraijegodoktry-
ną(w1517r.–95tez),ogarnęłaprawiecałąEuropę.Odmieniłażycieirozwój
wielupaństw,zwłaszczaNiemiec,Szwajcarii,Anglii,FrancjiiSzwecji.
35Ibidem,s.242.
36L.Bazylow,HistoriaRosji,t.1,Warszawa1983,s.90–91i92;K.Koranyi,Historia
powszechnapaństwaiprawa,t.3,Warszawa1966,s.206–207.
37M.D.Knowles,D.Obolensky,op.cit.,s.242–243.
38S.Szczur,HistoriaPolski.Średniowiecze,Kraków2006,s.568–571.
