Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
orazwiedzyiumiejętnościpedagogicznych,któresprawiają,żenauczyciel
jestzdolnydokrytycznejrefleksjiniezbędnejdotrafnegowyboruodpowied-
nichzachowań;kompetencjeautokreacyjne,którychpodstawąsą:samowie-
dza,samoświadomośćrelacjiłączącychnauczycielazinnymipodmiotami
orazpostawabadacza,umożliwiającenauczycielowitworzeniesamegosiebie
orazbyciekreatoremwłasnejsylwetkizawodowej;kompetencjerealizacyjne
obejmująceszerokiwachlarzumiejętnościnauczycielaoróżnymcharakterze,
zróżnicowanympoziomiezorganizowaniaiodnoszącesiędoróżnychuczest-
nikówsytuacjiedukacyjnych,któredecydująomożliwościrealizowaniaprzez
nauczycielazadańwszkole.
RomanKwaśnicawśródkompetencjipotrzebnychnauczycielowidoreali-
zowaniarolizawodowejwyróżniakompetencjepraktyczno-moralne,wskład
którychwchodząkompetencjeinterpretacyjne,moralneikomunikacyjne,oraz
kompetencjetechniczne,naktóreskładająsiękompetencjepostulacyjne,me-
todyczneorazrealizacyjne0
JarosławMichalski(1999)dokomptencjiniezbędnychdlawarsztatunauczy-
cielskiegozalicza:kompetencjekomunikacyjne,wychowawcze,metodyczne,
pragmatyczne,kulturowe,transpozycyjne,krytyczneiorganizacyjne.
Zgodniezaśzestandardamiwykształceniazawodowegonauczycieli„za
kluczoweuznanokompetencjeprakseologiczne,komunikacyjne,współdzia-
łania,kreatywne,informatyczneimoralne.Wtymukładziekompetencjom
moralnymnadanorangęnadrzędną,ponieważlegitymująetyczniepracęna-
uczycielską.Pozostałe,podlegającim,decydująosprawnościdziałańnauczy-
ciela”(Standardywykształceniazawodowegonauczycieli.Materiałypowielone.
ZespółPrzygotowaniaPedagogicznegoprzyRadzieds.KształceniaNauczycieli
MEN,za:K.Stech2002,s.18).
Jednakże,jakpodkreślaR.Kwaśnica(1990),profesjinauczycielskiej,wprze-
ciwieństwiedowieluinnychzawodów,niedasięopisaćpoprzezkompetencje
wykonawczeorazsystemzasad,metoditechnikdziałania.
Nauczycielejakopracownicyszkołyzobligowanisąponadtodopodpo-
rządkowaniaswoichdziałańnietylkoprzepisomiwytycznymwynikającym
zprawaoświatowego,alerównieżdecyzjombezpośrednichzwierzchników
orazzaleceniomwizytatorówimetodyków(zob.R.Kwiecińska,M.J.Szy-
mański2010).Wymaganiebezwzględnegodopasowaniasiędozewnętrznie
wyznaczonegowzorcaosobowegoorazdoprzejawianiaściśleokreślonychza-
chowańrodziwięcuwielunauczycielizdezorientowanie,opórifrustrację(por.
E.Czykwin1998).
Nauczycielemusząbyćelastyczniwobeczmiandokonującychsięwszkol-
nictwieiwynikającychzkrytykowaniaszkołyzanieadekwatnydowyma-
gańrozwijającegosięspołeczeństwasposóbpełnieniazadańedukacyjnych
