Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Ogólnacharakterystykastresunauczycielskiego
Doświadczaniestresuwpracyjestwięczwiązaneznarażeniemnaszcze-
gólnewarunkipracy,zarównofizyczne,jakipsychiczne,orazzuświadomie-
niemsobieprzezpracownika,żemaproblemyzradzeniemsobiezważnymi
aspektamiswojejrolizawodowej.Doświadczeniustresutowarzyszązwykle
próbyporadzeniasobiezproblememwywołującymstresorazzmianywfunk-
cjachpoznawczych,behawioralnychifizjologicznych.Chociażzmianytemają
nakrótkąmetęcharakterprzystosowawczy,towdłuższejperspektywiemogą
stanowićzagrożeniedlazdrowia(T.Cox,A.Grifths,E.Rial-González2006).
ModelMichigan
Jednymznajważniejszychrelacyjnychmodelistresuzawodowego,którydocze-
kałsiękilkuwersji,jestmodelMichigan,któregonazwapochodziodmiejsca,
gdziezostałopracowany(UniwersytetuMichigan).
PodstawowymodelMichiganzawieraczterypodstawowegrupyzmien-
nych,któreułożonesąwłańcuchprzyczynowo-skutkowy.Pierwsząznichsą
właściwościorganizacji(np.jejwielkość,hierarchicznastrukturaispecyfika
stanowiskapracy),któremogąprowadzićdopowstawaniastresorówocha-
rakterzepsychologicznym,jaknp.:konfliktról,niejednoznacznośćroliiprze-
ciążenierolą(P
.LeBlanc,J.deJonge,W.Schaufeli2007).
Konfliktrólwystępujewtedy,gdypracownikotrzymujerównocześnie
takieprzekazydotycząceroli,żezastosowaniesiędojednegoutrudnialub
uniemożliwiazastosowaniesiędodrugiego.Konfliktrolimożeprzybierać
różneformy:
1)konfliktwewnątrznadawcy–pojawiasię,kiedynp.przełożonykieruje
doosobypełniącejokreślonąrolęwymaganiasprzeczne,niemożliwedopo-
godzenia;
2)
konfliktmiędzynadawcami–występuje,gdysprzeczneoczekiwania
pochodząodróżnychosób;
3)
konfliktmiędzyrolami–mamiejscewówczas,kiedytasamaosobapełni
wróżnychsegmentachorganizacjiróżnerole,którychwymaganiapozostają
zesobąwsprzeczności;
4)konfliktwewnątrzodbiorcy–rodzisię,gdywymaganiazawartewroli
pozostająwsprzecznościzodczuwanymiprzezdanąosobępotrzebami,jej
systememwartościczyuświadamianymiprzezniąmożliwościami(M.Łoboda
1990).
Konfliktrólpowoduje,żepracownikpełniącyokreślonąrolęprzeżywa
wewnętrznąrozterkęzpowodusprzecznychoczekiwańwobecjegopracy
albozpowodukoniecznościrobieniatego,naconiemaochoty,lubteżna
