Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zmierniewzmacniałautorytetwładzycesarskiejwoczachwłościan
całejmonarchii.Ichlojalnośćwobecmonarchiihabsburskiejpozo-
stałaniezachwianapokresjejistnienia14.
Niewątpliwietenodważny,dalekowzrocznykrokmonarchy
uchroniłAustrięprzedrewoltąwewnętrznąnaobrazipodobieństwo
rewolucjifrancuskiej.Niemógłjednakuchronićmonarchiihabsbur-
skiejodzawieruchywojennejdobynapoleońskiej.
Austriauczestniczyławewszystkichantynapoleońskichko-
alicjach,anawetw1809r.walczyłaprzeciwNapoleonowiwosa-
motnieniu,zaśarcyksiążęKarolbyłjedynymwodzem,którywpo-
jedynkęodniósłzwycięstwonadcesarzemFrancuzówpodAspern.
Cowięcej,właśnienaziemiachmonarchiihabsburskiej,wTyrolu
wybuchłopierwszemasowe,ludowe,antyfrancuskiepowstanie,pod
wodząAndreasaHofera15.Dwórwiedeńskiabsolutnieniepotrafił
wykorzystaćpropagandowotychoczywistychatutów.Gdycesarzo-
wiFranciszkowiIdoniesiono,żeHofermusibyćwielkimpatriotą,
władcastwierdził:„Bardzodobrze,żejestpatriotą,aleczyjestmoim
patriotą?”16
WprawdziepoklęsceIIIkoalicjiw1806r.cesarzFranciszekII
musiałzrezygnowaćzkoronyŚwiętegoCesarstwaRzymskiegoNa-
roduNiemieckiego,stającsięjakoFranciszekIcesarzemAustrii,
fakttenjednakniezmieniłjegozapatrywań.Dalekibyłodrozu-
mowaniawkategoriachnarodowych.Pytanie,jakiepostawił,dowo-
dzi,żeinteresdynastyczny,czyteżdobrodomupanującego,miało
dlaniegopriorytetoweznaczenie.Zresztąwydajesięwątpliwe,by
władcaówbyłwogólezdolnydomyśleniawkategoriachinteresu
narodowego.
ZwyściguosympatieNiemcówzwycięskowychodziłyelity
pruskie,którepotrafiłyumiejętniezdyskontowaćlegendękrólowej
Luizy,wizjonerstwoJohannaGottliebaFichtegoczymilitarnyta-
lentGebhardaBlüchera.Możnapowiedzieć,żemiędzyrokiem1805
14
H.Magenschab,JosefII.ÖsterreichsWegindieModerne,Wien2006,s.180in.
15
R.Bauer,Österreich…,s.250–252.
16
Cyt.za:A.Weatcroft,Habsburgowie,Kraków2000,s.202.
22