Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oprzewodzeniedziełunarodowegojednoczeniawprzyszłości.Ka-
tolicyzmbowiemstawialiwyżejodnarodowejsolidarności.Trudno
faktten(zwłaszczawświetletragicznychnastępstwwszechniemiec-
kiegonacjonalizmu,któregowpływowiczłonkowiedomuhabsbur-
skiegonigdynieulegli)uznaćzacośnegatywnego8.
Wiktoriawiedeńska1683r.itrwającyprzeznastępnekilka-
naścielatkonfliktzTurcjąprzyniósłHabsburgomkolejnezwy-
cięstwaikorzyści.ArmiacesarskapodwodząksięciaEugeniusza
Sabaudzkiego(legendarnyPrinzEugen)odniosłakilkabłysko-
tliwychzwycięstw(m.in.podZentą1697r.).Ostatecznienamocy
pokojukarłowickiegow1699r.monarchiahabsburskaobjęłapa-
nowanienadniemalcałymwęgierskimterytorium.Naodzyskane
odTurkówziemiezaczęlinapływaćserbscyuciekinierzy,których
władzeaustriackiechętnieprzyjmowały,bynaobszarzetzw.pogra-
niczawojskowego(Militärgrenze)stworzyćznichoddziałydowalki
zTurkami.PrawosławnymSerbomgwarantowanoautonomiępoli-
tycznąireligijną.Zczasemoddziałyserbskichhraničarówstałysię
elitarnączęściąhabsburskiejarmii9.Serbskieosadnictwozmieniło
stosunkietnicznewewschodniejChorwacjiinaobszarzeWojwodi-
ny.Konsekwencjetegofaktuwidocznepodziśdzień.
NaprzełomieXVIIiXVIIIstuleciamonarchiahabsburska
zwróciłasiękuEuropieŚrodkowo-Wschodniej,zyskującwramach
rekonkwistynaWęgrzechnowezdobyczeterytorialne.Jednocześ-
niepaństwoHabsburgówstawałosięmonarchiąwielonarodową
i(wcorazwiększymstopniu)zróżnicowanąwyznaniowo.Naobsza-
rachSiedmiogroduistniałyzwartewspólnotykalwińskiegoodłamu
reformacji,zaśnapływającynapołudniowo-wschodniekresymonar-
chiiSerbowiewyznawaliprawosławie.Fakttenwymuszałpowolną
ewolucjępolitykiwyznaniowejWiedniawstronęumiarkowanej
tolerancji.OdkońcaXVIIstuleciaprześladowanianatlereligijnym
ustały.
8
J.Pernes,PosledniHabsburkové.Karel,Zita,Ottoasnahyozáchranucisař-
skéhotrůnu,Brno2005,s.232–250.
9
Podcisařskýmpraporem...,s.94–98.
19