Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Namocytraktatuwiedeńskiegozawartegow1515r.międzyce-
sarzemMaksymilianemIakrólempolskimZygmuntemIStarym
wwypadkubezpotomnejśmierciJagiellonów,wCzechachinaWę-
grzechHabsburgowiemieliodziedziczyćichkoronywBudzieiPra-
dze.Dopełnieniemtraktatubyłomałżeństwozawartemiędzydzie-
sięcioletnimLudwikiemIIJagiellończykiemidziewięcioletniąMarią
Habsburg–wnuczkącesarza
4
.Małżeństwotopozostałobezdzietne.
NiespełnajedenaścielatpóźniejLudwikIIzginąłwbitwie
zTurkamipodMohaczem.Bratmłodejwdowy–królowejMarii,arcy-
książęFerdynand,natychmiastsięgnąłpokoronęczeskąiwęgier-
ską.WPradzenienapotkałnażadenopór,naWęgrzechnieposzło
mutakłatwo.Częśćmagnateriiwęgierskiejobwołałabowiemkrólem
magnataJanaZapolyę,któregomałżonkąbyłaIzabelaJagiellonka,
córkaZygmuntaStarego.Ostateczniew1541r.Węgryzostałypo-
dzielone.Ichpółnocno-zachodniaczęść(tzw.Zadunaje,Słowacjaiza-
chodniaChorwacja)przypadłyHabsburgom,centrumkrajuzBudą
–Turcji,aSiedmiogródstałsięjakoksięstwolennemsułtana
5
.
PomimopołowicznegosukcesunaWęgrzech,Habsburgowiemo-
glimówićozwycięstwie.Stalisięwładcamikluczowychobszarów
EuropyŚrodkowej,zwłaszczadorzeczagórnegoiśrodkowegoDuna-
ju.WCzechachinaWęgrzechumacnialiswepanowanie,narzu-
cającabsolutystycznerozwiązaniaustrojowe.Wchodzącwkonflikt
zTurcją(w1529r.miałomiejscepierwszeoblężenieWiednia),mogli
uchodzić(obokIRzeczypospolitej)zaprzedmurzechrześcijaństwa.
Wojnatrzydziestoletnia(1618–1648)umocniłaabsolutyzm
habsburskiwichdziedzicznychdomenach.Początekkonfliktu(po-
wstaniestanówczeskich)doprowadziłdozniesieniaresztekautono-
miistanowejnaobszarzekoronyśw.Wacława.WiernaWiedniowi
4
DějinyRakouska,red.V.Veber,Praha2002,s.221–222;por.także:K.Vocelka,
GeschichteÖsterreichs.Kultur–Gesellschaft–Politik,Graz–Wien–Köln2002,
s.95in.
5
Podcisařskýmpraporem.Historiehabsburskéarmady1526–1918,red.J.Pernes
etal.,Praha2003,s.11–12;por.także:D.Kováč,DějinySlovenska,Praha1998,
s.58–60.
17
