Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wkręgu
idei
JaromirBogacz
SiećSemantyczną,takabydziałałaNIEjakjęzyknaturalny,alejakmatematyka”46.Krokpo
krokuzniesionezostanąwszystkiedenerwująceniedogodnościjęzykównaturalnych.
Wtymmiejscuoczywistestajesię,żeangielskiinżynierulegatejsamejpokusie,co
wielufilozofówinaukowcówprzednim–stworzeniadoskonałego,uniwersalnegojęzyka.
Tawizja,począwszyodXVIIwieku,nawiedzałanajświetniejszeumysłyeuropejskie,od
KartezjuszapoLeibniza,apunktemwyjściabyływłaśnieniedostatkijęzykapotocznego,
uniemożliwiająceprecyzyjnemyślenie.Nad„niedoskonałościąsłów”biadałJohnLocke,
aFrancisBaconzalecał„leczenie”języka47.Powszechnebyłodążeniedooczyszczeniagra-
matykizwszelkichnieregularności,aleprzedewszystkimstworzeniecharacteristicauni-
versalis–takiegosystemuznaczeń,któryorganizowałbycałąwiedzęzapomocąwłaściwej
hierarchiipojęć.
SpośródwielutakichpróbwizjęLeibnizatrzebauznaćzanajbardziejimponującąirów-
nocześnieszaloną.Marzyłostworzeniajęzyka,któryuniemożliwiałbywyrażeniefałszu
–wprzypadkuwątpliwości,abyrozstrzygnąćspór,wystarczyłobydokonaćprostychra-
chunkównaliterach,potobywyjaśnić,ktomiałrację.Jakbytomiałowyglądać?„Jeśli
»zwierzęcości«zostanieprzypisanacyfra2,a»rozumności«cyfra3–pojęcieczłowieka
możnabędziewyrazićjako2*3,czyli6.Dlaprawdziwościzdanianiezbędnejest,bydałsię
wyrazićwpostaciułamkazwiązekpodmiotuzorzeczeniem(S/P);popodstawieniuliczb
przypisanychuprzedniowyrazompierwotnymizłożonymliczbapodmiotumusibyćbez
resztypodzielnaprzezliczbęorzeczenia”48.
Mamytuzalążekidei,którabyłagłównymmarzeniemBernersa-Lee–stworzyćsystem,
który„prowadziłbyodznanegodonieznanegopoprzezprostezastosowanieregułopera-
cyjnychdoużywanychsymboli”49.Oczywiścieidealnymmodelemtakiegosystemujest
algebra,nicdziwnegozatem,żefrancuskimatematykuważał,iż„językipowszechnieuży-
waneobciążonesąniezliczonymiwieloznacznościamiiniemogąspełniaćzadańrachunku,
wktórymmożnabyujawnićbłędyrozumowanianapodstawiesamejformyistruktury
słów”50.
Zaryzykujępostawienietezy,żetenarzucającesięanalogiesąświadectwemzwiązku
głębszegoniżtylkowspólnotazainteresowań.Wydajemisię,żewynikająonezpewnego
sposobupatrzenianaświat,naktórymdopieroufundowanyzostajecałydyskurs.Michel
Foucaulttęspontanicznądyspozycjędoodbieraniaiporządkowaniarzeczywistościwokre-
ślonysposóbnazwałepisteme.
Zastanówmysię,cokryjesięzazałożeniemoniezależnościidentyfikatorówodkon-
tekstu.Jeślikażdestwierdzenie(każdatrójkaRDF)możezostaćprzeniesionewobrębin-
negodyskursu(ontologii)bezzmianyznaczenia,tozakładatomożliwośćjednegospójnego
46
Ibidem.
47
U.Eco,Wposzukiwaniujęzykauniwersalnego,przeł.W.Soliński,Marabut,Volumen,Gdańsk–Warszawa
48
49
50
2002,s.224.
Ibidem,s.288.
Ibidem,s.295.
Ibidem,s.294.
18
Kłopotyzinżynieriąfilozoficzną
PRZEGLĄDKULTUROZNAWCZY
NR1(9)
ROK2011
