Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wkręgu
idei
JaromirBogacz
Uwaganauciekającejabłka
WpewnymmomencieBerners-Leezmieniastrategię–itenruchprzybliżagodo
Searle’a.Zjednejstronyprzyznaje,żeniezawszemożemyjednoznaczniewyznaczyćde-
notację,zdrugiej–próbujetęsytuacjęwziąćwnawias,sprowadzićdoroli„przypadków
szczególnych”,mającychrealneznaczenieconajwyżejwpoezjilubwyjątkowoabstrak-
cyjnychmatematycznychkonstruktach,takichjaknp.„klasawszystkichklas”.Argumenty
Hayesaporównujedostrachu,żeskoroniemożemyprecyzyjniewyznaczyćpozycjiwszyst-
kichkwantówjabłka,tojabłkozdążynamuciec,zanimzdołamyjeugryźć.„Teoretykbę-
dziebiegałwtyłiwprzód,ostrzegając,żejabłkomożewkażdejchwiliodskoczyć.Inżynier
poprostujeugryzie”30.Niemapotrzebyzapuszczaćsięwzakamarkimatematyki,które
„wszystkichwkurzają”31,botabędziesłużyładowyszukiwaniaprostychdanych,takichjak
daty,kwotyczyidentyfikatoryinstytucji.WodpowiedziHayeswyraziłprzekonanie,że„na
wielesposobówte»proste«rzeczy,októrychwszyscywiedzą,sąnajtrudniejszedosforma-
lizowania,ponieważzwykleniemusimyichnawetwypowiadać”32.
Toretoryczneprzeciwstawieniezdrowegorozsądkusceptycznemu„czepialstwu”było
odzawszeznakiemrozpoznawczympisarstwaSearle’a.WewstępiedoksiążkiUmysł,ję-
zyk,społeczeństwo,któramiałabyćpodsumowaniemróżnychjegobadań,deklarował:„Je-
śliudamisięprzedstawićwszelkiezagadnienia,takjakzamierzałem,niemalwszystko,
oczymmówię,powinnowydaćsiętakoczywiste,żenieskażonyfilozofiączytelnik,dla
któregoprzeznaczonajesttaksiążka,możesięwręczpoczućzdziwiony:Pocowłaściwie
onotymmówi?”33.
OczywiścieSearlezdajesobiesprawę,jakzłożonesąkwestie,októrychpisze.Nieprze-
szkadzamutojednakstawiaćkategorycznychtez(paradoksalniepodobnąstrategięsam
przypisujeDerridzie–wedługniegoFrancuzuwielbiaprowokowaćzaskakującymistwier-
dzeniami,przypartydościanyniuansujeje,sprowadzającdopowszechnieakceptowanych
banałów,anastępnieuznajepierwotnesłowazaudowodnione34).Wwykładziemającymbyć
podsumowaniemdokonańXXwiekuwfilozofiiobwieścił,że„erasceptycznejepistemologii
dobiegłakońca”35.Jaktłumaczył,sceptycyzmbyłuzasadnionynapoczątkuepokiwielkich
odkryćnaukowych,zaczasówBaconaiKartezjusza,kiedyludziezadawalisobiepytania
opodstawęnaszejwiedzy.Obecniepoprostu„zawielewiemy”,abydalejtracićczasnate
sceptyczneparadoksy.Wrazzezmierzchemepistemologiikończysięrównieżczasfilozofii
analitycznej(którejprzecieżsambyłjednymznajznamienitszychprzedstawicieli).Agłówną
przyczynątegostanurzeczyjestwłaśnie„obsesja”niektórychbadaczynapunkcieznaczenia
wypowiadanychsłów36.SamSearlejużodlatzajmujesięgłówniefilozofiąumysłu,która,
30
W3C…,op.cit.,http://lists.w3.org/Archives/Public/www-tag/2003Jul/0203.html(datadostępu:28.07.2011).
31
Ibidem.
32
W3C…,op.cit.,http://lists.w3.org/Archives/Public/www-tag/2003Jul/0283.html(datadostępu:28.07.2011).
33
J.R.Searle,Umysł,język,społeczeństwo,WydawnictwoW.A.B.,Warszawa1999,s.24.
34
J.R.Searle,LiteraryTheoryandItsDiscontents,„NewLiteraryHistory”1994,vol.25,nr3,s.664.
35
J.R.Searle,Umysł,język,społeczeństwo,op.cit.,s.5.
36
Ibidem,s.17.
16
Kłopotyzinżynieriąfilozoficzną
PRZEGLĄDKULTUROZNAWCZY
NR1(9)
ROK2011
