Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JaromirBogacz
wkręgu
idei
żeniemożeszsięzorientować,cochcepowiedzieć(stąd»obskurancki«),apóźniejkiedy
goskrytykujesz,zawszemożepowiedzieć:»Niezrozumiałeśmnie;jesteśidiotą«(dlatego
»terrorysta«)”25.
Alechoćdekonstrukcjapowstałaoczywiściewopozycjidostrukturalizmu,Derrida
nieraztłumaczył,żeniebyłojegointencjąburzeniestruktur,aleich„przemieszczenie”.
„Dekonstruowaniebyłotakżegestemstrukturalistycznym,awkażdymraziegestem,który
zakładałpewnąkoniecznośćnawiązaniadoproblematykistrukturalistycznej”.Mimowielu
atakównatotalnośćstrukturformalnychbudowanychprzezpoprzedników,największaróż-
nica,jaksądzę,polegałanapostawieniuinnegopytania:jakwobrębiestruktury(boniema
nic„poza”)możepojawićsięcośabsolutniejednostkowego?
WwywiadziezJuliąKristevąDerridawprostuznajeformalizmzasojusznikadekon-
strukcji.„Opórprzeciwstawionyzapisowilogiczno-matematycznemubyłzawszesygnaturą
fonologizmuilogocentryzmu,którezdominowałymetafizykęorazklasyczneprojektyse-
miologiczneilingwistyczne”26.Wymieniajednakdwazastrzeżenia:„zistotnychprzyczyn
całkowitaredukcjajęzykównaturalnychizapisówniematematycznychnigdyniebędzie
możliwa.Trzebateżwystrzegaćsię»naiwnego«obliczaformalizmuimatematyzmu,któ-
rychjednązfunkcjiwtórnych,oczymnienależyzapominać,byławmetafizycefunkcja
dopełnieniaipotwierdzeniateoriilogocentrycznej(...)”27.Jakoprzykładformalistycznej
teoriimarnującejswójkrytycznypotencjałwsłużbielogocentryzmuwskazujeprojektcha-
rakterystykiformalnejLeibniza.
Tym,comożełączyćdekonstrukcjonistówzfilozofamianglosaskimipodpierającymisię
wanalizachteoriąmodeli,jestpodejrzliwośćwobecjęzyka,podawaniewwątpliwośćjego
oczywistychdlanaszejintuicjicech.PatHayesniejestbynajmniejpierwszym,któryza
pomocąmatematykiuzasadniałswójsprzeciwwobecesencjalistycznejwizjijęzyka.Waż-
nymkrokiemnadrodzeHilary’egoPutnamaod„realizmumetafizycznego”do„realizmu
wewnętrznego”byłbardzotechnicznytekstModeleirzeczywistość,wktórymzastanawiał
sięnadkonsekwencjamitwierdzeniaLöwenheima-Skolemadlafilozofiijęzyka.
Wtymkontekściedużobardziejzaskakującemogąsięwydawaćpodobieństwamiędzy
HayesemiDerridąnagruncie…retorycznym.Otodwafragmenty–pierwszyzLacarte
postaleDerridy:„Albowiemdzień,wktórympojawiłobysięodczytaniekartkipocztowej
zOxfordu,jedyneiprawdziwejejodczytanie,byłbykońcemhistorii.Alboteżnaszamiłość
zamieniłabysięwprozę”28.Drugi,należącydoHayesa,pojawiasięrównieżwkontek-
ścielistów(tyleżeelektronicznych):„Dlaczegochceszwyeliminowaćją[niepewność]ze
świata?Niejesteśwstanieuczynićtegoanitrochębardziej,niżpowstrzymaćludziprzed
zakochiwaniemsię”29.
25
J.Searle,TheWordTurnedUpsideDown,http://free--expression.blogspot.com/2007/10/john-searle-on-
derrida.html(datadostępu:28.07.2011).
26
J.Derrida,Semiologiaigrammatologia,w:Pozycje.RozmowyzHenriRonsem,JuliąKristevą,Jean-Louis
HoudebinemiGuyScarpettą,WydawnictwoFA-art,Bytom1997,s.34.
27
Ibidem,s.34.
28
Za:R.Rorty,Przygodność,ironiaisolidarność,WydawnictwoSpacja,Warszawa1996,s.176.
29
W3C…,op.cit.,http://lists.w3.org/Archives/Public/www-tag/2003Jul/0198.html(datadostępu:28.07.2011).
PRZEGLĄDKULTUROZNAWCZY
NR1(9)
ROK2011
Kłopotyzinżynieriąfilozoficzną
15
