Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
KingaWysieńska,ZbigniewKarpiński
interesuje.Czegodokładniechcemysiędowiedziećozachowaniachwyborczych?
Jużprzedrozpoczęciemanalizydanychmusimyzatemokreślić,jakichkorelacji
iwzorówszukamy.Inaczejnaszewnioskibędąopartenazupełnieprzypadkowych
korelacjachmiędzyniekoniecznieinteresującyminas,acogorszaniezwiązanymi
wżadentrwałysposóbczynnikami.Jednakwzoryikorelacjetoniewszystko-głów-
nymcelemnaukiniejestznajdowaniejednychidrugich,alebudowanieteoriiwyja-
śniających,skądsięonebiorą.
Wnaucetoteoriakierujeprocesembadawczym(WilleriWalker2007).Wymusza
onaponiekądnabadaczuokreślonedecyzjedotyczącetego,jakiezmiennemierzyć
wbadaniu,atakże-amożeprzedewszystkim-jakiegorodzajuzależnościnależy
oczekiwać,jeślipostulowanyprzezteorięmechanizmjestpoprawny.Innymisłowy,
teoriapozwalanamprzewidywać,jakiezjawiskawystąpiąwdanejsytuacjiprzy
spełnieniuokreślonychwarunków,badaniezaśsłużysprawdzeniu,czytoprzewidy-
waniejestpoprawne.Trzebajednakpamiętać,żeokoliczność,iżteoriaprzejdzietaki
testpomyślnie-toznaczywynikobserwacjiokażesięspójnyzprzewidywaniem
-nieoznacza,żejestonaprawdziwa.Zapomocądanychempirycznychniemożna
bowiemdowodzićprawdziwościtwierdzeń-takidowódmożliwyjesttylkonaetapie
logicznegowyprowadzanialubwywodzeniadanegoprzewidywaniazzałożeńteorii.
Zapomocądanychempirycznychmożemyteorięjedyniezweryfikować.
Mówiącinaczej,abstrakcyjneiuniwersalneteorienaukowesąsprawdzaneempi-
ryczniewkonkretnychwarunkach-wokreślonymmiejscuiokreślonymczasie.
Chociażjednakteorienaukowemusząbyćsprawdzalneempirycznie,ichprawdzi-
wościniemożnadowieśćzapomocątych-zebranychwkonkretnychwarunkach
-obserwacji.Daneempirycznemogąnajwyżejbyćspójnezprzewidywaniemlub
zakwestionowaćhipotezębędącąprzedmiotemtestu.Zdanietobędziebyćmoże
łatwiejzrozumiałe,jeśliprzyjrzymysiębliżejrodzajomtwierdzeń,jakiepoddajesię
testomempirycznym.
Wyprowadzeniezdaniaobserwacyjnego(hipotezylubprzewidywania)zezda-
niaogólnego(twierdzeniateoretycznego)wymagakilkuzdańpośredniczących(lin-
kingstatements),nazywanychwarunkamipoczątkowymi(initialconditions).Jeśli
danahipotezazostaniesfalsyfikowana,całyzbiórprzesłanek,zktórychzostałaona
wyprowadzona,równieżulegafalsyfikacji.Możliwesąjednaksytuacje,wktórych
teoriajestprawdziwa,nawetjeślihipotezaokażesięniespójnazobserwacjami,
ponieważfałszywylubnietrafnyjestjedenzwarunkówpoczątkowych.Cowięcej,
każdahipotezatotylkojednozwieluprzewidywań,jakiemożnawywieśćzdanej
teorii.Jeśliinneprzewidywanialubhipotezyzniejwywiedzioneprzeszłytestempi-
rycznypomyślnie,atylkojedna-nie,niejesttowystarczającypowód,byodrzucić
teorięwcałości(Cohen1989).Zależnośćmiędzyteoriąadanymimożnanajlepiej
opisaćwnastępującysposób:
-wszystkieteoriesąwarunkowe,natomiastdaneniemogądowieśćichprawdzi-
wości,mogąjedynieposzczególnehipotezysfalsyfikować;
-dladanegozdaniaobserwacyjnegolubzbioruzdańobserwacyjnychzawszemoż-
nazaproponowaćwyjaśnieniealternatywne;
