Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KingaWysieńska,ZbigniewKarpiński
WPROWADZENIE
Doniesieniaokońcuteoriiimetodynaukowej,podobniejakpostulatyjejodrzu-
cenia,pojawiająsięcojakiśczaszarównonagruncienaukspołecznych,jakiprzy-
rodniczych.Naprzykładzwolennicypostmodernizmu-odzaraniategonurtuwfilo-
zofiinauki-głoszą,żewszystkiepunktywidzeniasąrównoprawne,anobiektywna”
metoda,teoriainaukadefactonieistnieją.Celemprezentowanegotomujestprzed-
stawienieczytelnikomargumentównarzecztezy,żeaninauka,aniteoria,animetoda
naukowanienależądoprzeszłościiżedająnamto,czegoniedająinnesystemy
wiedzy-zweryfikowanewyjaśnienia,prawaiprzewidywania,któremożemybez
obawyoewentualnenskutkiuboczne”aplikowaćdoszerokiegospektrumsytuacji
występującychwcodziennymżyciuspołecznym.
Wczerwcu2008r.ChrisAndersonopublikowałwmagazynieWiredartykułpod
bardzosugestywnymtytułemnKoniecteorii:jaknadmiardanycheliminujepotrzebę
metodynaukowej”.Przedstawiłwnimopinię,żewewspółczesnejerzepetabajtów
dostępnychinformacjiistrumienidanychmetodanaukowa,którąmożnawskrócie
opisaćtrzemasłowaminhipoteza-model-test”,sięniesprawdza.Niejestbowiem
wstanieporadzićsobieztakąliczbąfaktów.Dlategoautorpostuluje:nWyrzućmy
wszelkieteorieludzkiegozachowania,odteoriijęzykadosocjologii.Zapomnijmy
otaksonomii,ontologiiczypsychologii.Czyktoświe,dlaczegoludzierobiąto,co
robią?Najważniejsze,żerobią,amymożemyichzachowaniarejestrowaćimierzyć
zniezwykłądokładnością.(...)liczbymówiąsamezasiebie”.Proponujemyjednak,
abyśmyprzedpodjęciemdecyzjioodrzuceniuwszelkichteorii(wtymtychprzedsta-
wianychwniniejszymtomie)zastanowilisię,comożemyotrzymaćwzamianiczy
petabajtyrzeczywiścieniepotrzebująteorii.
JakpisząBarryMarkovskyiLisaDilkswpierwszymrozdziale,teoriajestpod-
stawowymwynikiemdziałalnościnaukowej.Bezteoriianiniewiemy,czymjest
rzeczywistość(Hawking1997),aniniejesteśmywstaniejejbadaćczynawetopisy-
wać(Cohen1989).Każdadecyzjaotym,jakiedanezbierać,jakjeorganizować,na
copatrzeć,jestwynikiemprzyjętychbezpośredniobądźpośredniozałożeńihipotez.
Bezmodeliteoretycznychdanesątylkoszumeminformacyjnym(Pigliucci2008).
Przypuśćmy,żeinteresująnaszachowaniawyborczewdanejpopulacji.Możemy
oczywiściezarejestrowaćwówczaswynikigłosowaniawewszystkichokręgach
wyborczychdlaniejwłaściwych.Wtedypojawiasięjednakpytanie:nCodalej?”.
Abyzadecydowaćokolejnychkrokach,powinniśmydoprecyzować,codefactonas
