Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
odpowiedzinapytaniaosystempolitycznyPolskiwdrugiejpołowiestu-
lecia,ojegonazewnictwo,tożsamośćpaństwowąPRL,funkcjonowanie
elementówbytupolitycznegowwarunkachdominowaniajednejideolo-
gii,któraporządkowałarzeczywistość,kreowałakonkretnerozwiązania
ustrojowe,kształtowałaładspołeczno-symboliczny.2Podczaseksploracji
problemuiwtrakcieprezentowaniajejefektówujawniałysiędylematy
dotyczącedziejówPolskiejPartiiRobotniczej,potemPolskiejZjednoczonej
PartiiRobotniczej,ichprzywódcówiczłonków,programówpolitycznych
orazwarunkówrealizacji.Pogłębieniubadańsprzyjałyczynnikiogól-
newpostaciuwolnieniapisarstwanaukowegoodcenzury,zwiększenia
dostępnościmateriałówarchiwalnych,możliwościprzywołaniatematów
historycznychniegdyśporzuconychczyzaniechanych.Wynikiprocesuba-
dawczegosprzyjałyformułowaniuopiniiiocennatematPRLwlicznych
opracowaniachnaukowychwpostacimonograficznychksiążekiartyku-
łów.3Nieunikanokonfrontacyjnegocharakterupublikacji,wktórychpo-
dejmowanebyłypróbyniwelacjiwystępowanianbiałychplam”whistorii,
upominaniasięoprzeszłość,opamięćnnanowoodnajdowanejhistorii”,
nodkłamywaniazafałszowanejhistorii”,redefiniowaniadotychczasowych
pojęćizjawiskogólnychorazszczegółowychjakzmianasojusznikówze-
wnętrznychczyposzukiwanienowegomiejscawzmieniającejsięEuropie
iświecie.WpublikacjachoPRLujawniałasięświadomośćwystępowa-
niatrudnościwprocesiendyskursywizacjiwydarzeńtraumatycznychoraz
wichprzetwarzaniuwskładnikpamięci”.4
WrazzprzemianamiustrojowymidokonanymiwPolscewostatniejde-
kadzieXXwiekuobjawiłysięskutkizachwianiarównowagispołecznej,
niedostatkudziałańpaństwawsferzeekonomicznejispołecznej,wystą-
piłytakżedysfunkcjeinstytucjipublicznych,którychsposóbfunkcjonowa-
niabyłniewystarczającywstosunkudozmiancywilizacyjno-kulturowych
2
J.Drygalski,J.Kwaśniewski,(Nie)realnysocjalizm,Warszawa1992.nPRLpo-
wstaławprawdziepoto,abybudowaćtotalitarnykomunizm,aleźlewywiązałasię
ztegozadania.Prawiecałajejhistoriajestdziejamiodchodzeniaodtotalitaryzmupo-
przezkolejnefazydetotalitaryzacji”,A.Walicki,CzyPRLbyłapaństwemtotalitarnym,
[wo]Publicystycznykomentarzsocjologów.Analizy,polemiki,wywiady:wybórtekstów
zlat1957-2006,red.H.Domański,A.Ostrowska,Warszawa2006,s.309.
3Przykładowozob.:L.Mażewski,SystemrządówwPRL(1952-1989),BiałaPod-
laska–Warszawa2011;W.Piasek,Historiajakowiedzalokalna:„antropologiczne
przesunięcie”wbadaniachnadhistoriografiąPRL,Toruń2011;PamięćPRL-u.Antro-
pologiaihistoria,Warszawa2011;Ł.Polniak,PatriotyzmwojskowywPRLwlatach
1956-1970,Warszawa2011;A.Magierska,Pamiętającoprzeszłości-iśćdoprzodu,
[wo]Dylematypolskiejtransformacji,red.J.Błuszkowski,Warszawa2007,s.227–245.
4J.Tokarska-Bakir,Nędzapolitykihistorycznej,[w:]Pamięćjakoprzedmiotwła-
dzy,red.P.Kosiewski,Warszawa2008,s.27.
