Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Normaprawnajakokategoriapragmatyczna
deontycznymi,którestwierdzajązajścienormyprawnejjakopewnegowydarzenia
językowego,czyliużyciewypowiedzijakonarzędzia,zapomocąktóregokierujesię
zachowaniemludzilAbyuniknąćzbędnychnieporozumień,akcentujemyfakt,że
normajestzdarzeniem,aletylkojęzykowym,tznlnormajestzawszewypowiedziąl
Naprzykład:wyroksądowybędzienormądlawszystkich,którychzachowaniem
makierować,tznldlawszystkichadresatówtegowyrokulNatomiastdlakogoś,
ktobadatenwyroktylkojakodecyzjęsądowegostosowaniaprawa,normabędzie
wyrażalnatylkopośredniozapomocązdaniadeontycznegoonormielNależyteż
zwrócićuwagęnafakt,żejesttojedynieprostakonsekwencjanaszegopragmatycz-
negopodejściadoproblemówzwiązanychznormami,gdystwierdzamy,żepołą-
czenieznakówstajesięnarzędziemmówiącegolZnakitespełniająowozadanie,ale
niemówiątego;wynikatozkontekstu,wktórymsiępojawiająlOnewięcwyrażają
funkcjękierowanial
Mówiąctradycyjnymjęzykiem,należałabypowiedzieć,żezadaniategoniemogą
spełnićterminydenotatywne,ponieważpozostająonewobrębiesferypoznawczej
iniesązdolnedoprzekształcaniawyrażeńjęzykowychwcośniepoznawczego33l
Jakzatemprzedstawiasięproblemtzwlznaczenianorm,czymróżnisiętosta-
nowiskoodstanowiskalogicznegoempiryzmu?Powiedzieliśmyprzedchwilą,że
częstowrozważaniachnadproblememznaczenianormykonstruujesięzjednej
stronypojęcieznaczeniazdanialogicznego,azdrugiejstronypojęcieznaczenia
normylWobecbrakuogólnejteoriisemantykimamywięcdoczynieniazużyciem
pojęcianznaczenie”wdwóchróżnychsytuacjachlToszczególneprzywiązaniedo
terminunznaczenie”nagruncieanaliznormróżnychrodzajówwskazujenato,że
termintenmaczęstoznaczenieperswazyjne,cozaznaczasięszczególniewpolemi-
kachzlogicznymempiryzmemlPostaramysiękrótkoprzedstawićtenproblemna
tlenaszegomodelukomunikowaniasię,któryjestdużymuproszczeniemaktów
komunikowania,zjakimimamydoczynienianagrunciejęzykanaturalnegol
Zaczniemyodcharakterystykiznaczeniawwypadkufunkcjidenotującej,bozazwy-
czajzniąjestzwiązanyterminnznaczeniewypowiedzi”34l
WnaszymmodeluwystępowałydwierelacjemiędzyαiR[α,X,T(S,K)]
orazmiędzyR[α,X,T(S,K)]iD[α,X,T(S,K)]lPierwszyzwiązekmacha-
rakternaturalny,jesttypufizjologiczno-psychologicznegoizpunktuwidzenia
naszegorozumieniafunkcjiodniesienianiejestistotnylNatomiastzwiązekmiędzy
R[α,X,T(S,K)]iD[α,X,T(S,K)]byłprzeznasczęściowoscharakteryzowany
przezpojęcieintencjonalnościlIntencjonalnośćzwiązkumiędzyrozumieniemznaku
atym,oczymprzyjegopomocysięmówi,wskazujenato,żeD[α,X,T,(S,K)]
jestwjakiśsposóbwyznaczoneprzezR[α,X,T(S,K)],czyliżepierwszejestfunkcją
drugiegolPonieważporozumienieodbywasięwramachpewnejgrupyG,tomożna
33ZoblHlReichenbach,Elementylogikiformalnej[w:]Logikaijęzyk.Studiazsemiotykilogicznej,
wyborudokonałJlPelc,Warszawa1967,sl199l
34ZoblSuszko,oplcitl,sl44l
47
