Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PraworzymskieawsPółczesność
izagogicznej,ukazują,iżmamytudoczynieniazobszarem
badań,któryczekanaswychodkrywców.Takżeżadenhi-
storykwśródswychprotoplastówniespostrzegłPompo-
niusza,którywhistoriografiieuropejskiejpierwszyszukał
origoetprocessuswdziejach11.Necessariumitaquenobis
videturipsiusiurisoriginematqueprocessumdemonstrare
(flkoniecznymzatemwydajesięnamukazaniepoczątków
irozwojusamegoprawa”)–pisałonwewstępiedoswego
Enchiridion(D.1.2.2pr.).Zdrugiejstronyromanistyka,
uwikłanaprzezcałestuleciawurządzaniestosunkówmię-
dzyludzkich,obarczonadopasowywaniemprawarzymskie-
godozmiennychpotrzebspołeczeństweuropejskich,nie
dostrzegłapotrzeby,atymbardziejkonieczności,zajęcia
siębadaniemhistorycznymprawa.Pracehumanistów,za-
początkowanewXViXVIwieku,nieznalazłynastępców
iniezdołałysięwpóźniejszychczasachrozwinąćwjakiś
kierunek,którycelhistorycznegopoznaniapostawiłby
napierwszymplanie12.Możnawszakżezaryzykowaćtutaj
twierdzenie,żehistorycznezainteresowaniaromanistyki
narastałyodXVIIwiekuiprzebiegałyparalelniedobujne-
gorozkwituideiirealizacjikodyfikacjinarodowych.Kody-
fikacjaijejidea,bezwzględunato,cowróżnychwiekach
zatymokreśleniemsiękryło,byłaRzymianomiprawu
rzymskiemuobca.Jejojczyznąsąprawaorientalne13iGre-
derAntike(1960).Książkamazaprzedmiotanalizęnelementarzy”antycznychzczasów
odroku350przedChr.doroku200poChr.doróżnychdziedzinwiedzy.Nawarsztat
zostaływziętepodręcznikidoretoryki,gramatyki,muzyki,agrykultury,architektury,me-
dycyny,sztukimierzeniagruntów,prawa.Autorukazujebudowępodręczników,organi-
zacjęmateriału,któryjestprzedstawiony,zagadnieniametodologiczne.Wsumiebardzo
interesująca,interdyscyplinarnaksiążka,któradlaprawnikówmaszczególneznaczenie.
11Por.D.Nörr,Pomponiusoder[ZumGeschichtsverständnisderrömischenJuristen’,
wANRWII.15(1976)s.563nn.
12Por.L.Wenger,Quellens.853nn.;M.Kaser,RRGs.256.
13Por.G.Cardascia,LacodificationenAssyrie,wRIDA4(1957)s.53nn.;E.Szlechter,
26
