Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Praworzymskieongiśidziś
itymsamymniedawałyonewsumieromanistompoważ-
niejszegoimpulsudobadańsensustrictohistorycznych.
Zwłaszczareprezentancifilologiiklasycznej,uważającysię
zanajbardziejlegitymowanychinterpretatorówantyku,za-
chowywaliizachowujągodnypodziwuindyferentyzmwo-
becspuściznyliterackiejjurysprudencjirzymskiej8.Łatwo
znaleźćdziesiątkiwnikliwychmonografiipoświęconych
trzecio-lubczwartorzędnympostaciomzhistoriiliteratu-
ryiniclubprawienic,cobypoświęconebyłotwórczości
prawniczej.Wystarczyprzekartkowaćhistorięliteratury
łacińskiejpióranajwybitniejszychfilologówpolskichczy
obcych,bysięotymprzekonać.Aprzecieżjurysprudencja
rzymskawykształciładlaswychpotrzebszereggatunków
literackich,jakzbioryformuł,komentarze,zbioryrespon-
sa,listy,mowysądowe,literaturęmonograficznąiwreszcie
literaturęizagogiczną.Wykształciłajęzyk,któregoprecy-
zjętrudnoprzecenić9.Historykprawaniejestiniebędzie
wstaniewyznaczyćstosunkutychdziełdotwórczościlite-
rackiejwogóle,czyteżdotwórczościuprawianejwRzy-
miepozaliteraturąpiękną.StudiapodjęteprzezManfreda
Fuhrmanna10dlawąskiegowycinka,mianowicieliteratury
8
ChlubnywyjątekstanowituJ.Stroux,któregoRömischeRechtswissenschaftundRhe-
torikobejmującadwienapoczątkulattrzydziestychXXwiekupublikowaneprace:Sum-
mumiussummainiuriaiDiegriechischeEinflüsseaufdieEntwicklungderrömischen
Rechtswissenschaftstanowiąprzełomwbadaniachwpływufilozofiigreckiejnaprawo
rzymskie.Por.W.Waldstein,TopikundIntuitioninderrömischenRechtswissenschaft,
wFestgabefürA.Herdlitczka(1972)s.237nn.
9
NaprzełomiestulecibadaniamijęzykaprawniczegozajmowałsięW.Kalb.Spodjego
piórawyszłyprace:DasJuristenlatein(1888);RomsJuristennachihrerSprachedar-
gestellt(1890);WegweiserindierömischeRechtssprache(1911).Zpóźniejszychprac
wymienićtrzebaV.Al.Georgescu,Etudesdephilologiejuridiqueetdedroitromain
(1940);M.Kaser,ZurjuristischenTerminologiederRömer,wStudiinonorediB.Biondi
1s.95nn.;B.Biondi,Laterminologiaromanacomeprimadommaticagiuridica,wStudi
V
.Arangio-Ruiz2s.73nn.
10Por.DassystematischeLehrbuch.EinBeitragzurGeschichtederWissenschaftenin
25
