Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Prawneiaksjologiczneaspektyobsadysąduwpolskimporządkunormatywnym
NależyzgodzićsięzpoglądemwyrażonymprzezSławomiraTkacza,żensprawiedli-
wośćjestpewnąwartościąwiązanązorzecznictwemsądowym.Wymierzenie»sprawie-
dliwości«mabyćcelemiskutkiemrozstrzygnięciasądu”5.Napoziomierozważańnatury
filozoficznejmożnanatomiastpostawićpytanie,czyrozstrzygnięciezgodnezprawemza-
wszejestrozstrzygnięciemsprawiedliwymiviceversa6.Rozważaniategotypuprzekraczają
jednakramytematyczneniniejszegoopracowania.
Niezależnieodpowyższycheksplikacjinależyzauważyć,żewpiśmiennictwieprawodosprawie-
dliwegoprocesusądowegotrafnieujmowanejestjakonprawokażdejjednostkiludzkiejdokorzystania
zochronyswychprawpodmiotowychnadrodzepostępowaniasądowego,wktórymprzestrzegane
sąodpowiedniegwarancjeproceduralne”7.Niezbędnedlazagwarantowaniastronompostępowania
(czyteższerzej:społeczeństwu)sprawiedliwegoprocesu,któregozwieńczeniembędziewyrokopar-
tyoprawdziweustaleniafaktyczne,jestzapewnienienależytejkompozycjiskładusądu.Użytywzda-
niupoprzedzającymzwrotnnależytakompozycja”autorzyniniejszejpublikacjirozumiejąszerzej
aniżelitylkokompozycjanzgodnazustawą”
.Możebowiemzdarzyćsiętak,żeobowiązującaustawa
procesowa,względnieustrojowa,przewidywaćbędzieskładorzekający,któryzpewnychprzyczyn
niebędziegwarantowałrzetelnego(sprawiedliwego)rozpoznaniasprawy.Wtakimprzypadku,dla
osiągnięcianadrzędnegoceluwymiarusprawiedliwości,jakimjest-nomenomen-sprawiedliwość,
koniecznebędziesformułowaniepostulatówdelegeferenda,obejmującychproponowanąmodyfi-
kacjękompozycjiskładóworzekającychwzakresiewybranychtypówspraw
.Tegorodzajudywagacje
będąprzedmiotemrozważańwdalszychczęściachprzedstawionegoopracowania.
Zcałąpewnościąsprawiedliwegowyroku,porzetelnieprzeprowadzonympostępowaniu
sądowym,niewydasądpozbawionyprzymiotuniezależności.Zasadaniezależnościsądów
bywanietylewiązana,cowręczwywodzonazzasadydemokratycznegopaństwaprawnego
(rządówprawa)8.Napotrzebęochronypraworządnościprzezniezawisłesądy,wramachdys-
kursunaukowegotoczącegosięwtokupracnadobecnieobowiązującąKonstytucjąRP
,wskazy-
wałLeszekGarlicki9.Jużpouchwaleniuiwejściuwżycieustawyzasadniczejwpodobnymtonie
wypowiadałsięSławomirPilipiec10.ZcałąpewnościąnależyzgodzićsięzprzywołanymiAuto-
rami,żeżadenprzepiscodozasadyniefunkcjonujewpróżni.Równieżnormykonstytucyjne
należyodczytywaćniezosobna,leczwpowiązaniuzcałokształtemustawyzasadniczej.Układ
przepisówKonstytucjiRPniejestabsolutniedziełemprzypadku.Przeciwnie,wpierwszych
jednostkachredakcyjnychustawyzasadniczejzawartoprzepisyofundamentalnymznacze-
niudlaustrojupaństwa.Wzasadziedemokratycznegopaństwaprawnego,statuowanejprzez
ustrojodawcęwart.2KonstytucjiRP
,należyzatemposzukiwaćdyrektywwykładnipozostałych
normKonstytucji,wtymart.45ust.1KonstytucjiRP
,ustanawiającegoprawodosądu.Należy
zatemzwrócićuwagę,żeniezależnośćjestsłusznietraktowanajakoimmanentnacechasądu.
5
S.Tkacz,Sędziajakoosobasprawująca„wymiarsprawiedliwości,nActaUniversitatisWratislaviensis,Prze-
glądPrawaiAdministracji”2017,nr110,s.177.
6
Por.M.Matczak,SummaIniuria.Obłędzieformalizmuwstosowaniuprawa,Warszawa2007,s.11.
7
A.Zieliński,PostępowanieprzedNSAwświetle„prawadosprawiedliwegoprocesusądowego”,nPaństwoiPra-
wo”1992,nr7,s.15.
8
Por.J.Raz,TeRuleofLawanditsVirtue,“LawQuarterlyReview”1977,nr93,s.208;cyt.za:J.Supernat,Rządy
prawa.Uwagioznaczeniuiewolucjipojęcia,nWrocławsko-LwowskieZeszytyPrawnicze”2014,nr5,s.118.
9
Por.L.Garlicki,Prawodosądu(rozważaniadelegefundamentaleferenda),nAnnalesUMCS”1990,nr5,s.70.
10
Por.S.Pilipiec,Teoretyczno-prawneaspektyzasadyprawadosądu,nAnnalesUMCS”2000,nr1,s.223in.
