Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Rozdziałpierwszy.KorzenieirozwójsamorząduDrugiejRzeczypospolitejPolskiejorazjegoprasy…
wego,któryuzyskałprawomianowania,doczasukolejnegowyboru,sołtysa
ijegozastępcy.Powołaniemiałonastąpićpokonsultacjizwydziałempowiato-
wym.Dokompetencjisołtysa(bądźjegozastępcy)należało:pełnieniefunkcji
reprezentantagromady,„zarządzaniemajątkiemidobremgromadzkim”,
zajmowaniesięsprawamiocharakterzebieżącym,„przygotowaniewniosków
orazwykonywanieuchwałorganuuchwalającegogromady”,atakżepełnienie
zadańpomocniczychzarządugminnegonaobszarzegromady68.
Napoziomiegmin-wwyborachpowszechnych,równychibezpośred-
nich-wybieranoradęgminną.Członkamiradygminnejbyli:wójt,jego
zastępca,ławnicyorazpozostaliradni(artykuł11.)69.Radagminyspośród
swychczłonkówwybierałazarządgminny,którypełniłzadaniaorganu
wykonawczego,askładałsięzwójtaijegozastępcyorazławników:dwóch
wjednostkachdo10tys.mieszkańców,atrzech-wludniejszych(artykuł
12.).Stworzonotakżemożliwośćpowoływaniakomisjiipodkomisjiocha-
rakterzedoradczym,złożonychzradnychimieszkańcówgminy(artykuł
45.)70.Rozwiązanietozaczerpniętezostałozwzorówfrancuskich.Podnosiło
poziomwspółdecydowaniaiodpowiedzialnościspołecznejzasprawygminy71.
Ustawaregulowałatakżedziałalnośćsamorządumiejskiego.organem
uchwałodawczymwmiastachbyłaradamiejska.Składałasięonazprzewod-
niczącegorady(burmistrzabądźprezydenta)orazradnych(artykuł34.)72.Jako
ciałozarządzająco-wykonawczefunkcjonowałzarządmiejski.Wjegoskład
wchodzili:burmistrzijegozastępcaorazodpowiednialiczbaławników(arty-
kuł37
.).PrezydentRzeczypospolitejzostałupoważniony-napodstawiearty-
kułu38.-donadawania,wdrodzerozporządzenia,odrębnegoustrojumiast73.
Naszczeblupowiatowymjakostrukturauchwałodawczafunkcjonowała
radapowiatu,wybierana-wgłosowaniupośrednimijawnymlubtajnym-
przezradygminneimiejskie(artykuły56.-57
.).Radypowiatowewyłaniały-
wgłosowaniutajnymistosunkowym-wydziałpowiatowy,będącyinstytucją
wykonawczą,składającysięzprzewodniczącego(starosty)iczłonkówwydziału.
Ustawapomijałajednakzagadnienieregulacjidziałaniasamorządunaszcze-
bluwojewódzkim.Wyłączniewwojewództwachpoznańskimipomorskim
funkcjonowałdalej,istniejącyodczasówzaborczych,samorządwojewódzki74.
68TraktujeotymszczegółowoUstawazdnia23marca1933r.…,s.696-697,703.
69Artykułtenróżnicujeliczebnośćradygminnej,wzależnościodludnościzamieszkującejgminę
wiejską:do5tys.mieszkańców-12radnych,od5do10tys.-16radnych,powyżej10tys.-20radnych.
70Ustawazdnia23marca1933r.…,s.704.
71Zob.W.Wytrążek:Samorządterytorialny…,s.87.
72Artykuł34.określałparytetowoliczbęradnychwmieście.Byłoich-wzależnościodliczby
mieszkańców-od12do72.Wyjątekstanowiłomiastostołeczne,gdzieradamiejskaliczyła100radnych.
Zob.Ustawazdnia23marca1933r.…,s.700-701.
73Wartykule38.wymienionezostałymiasta:Kraków,Lwów,Łódź,Poznań,WarszawaorazWilno.
Zob.Ustawazdnia23marca1933r.…,s.701-702.
74Zob.B.Słobodzian:Współczesnysystemsamorząduterytorialnego…,s.31-32.
