Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Bezpośrednieprzyczynypożarów
53
Turkomowszystkimwiadomość.PoprowadzonotychpięciułotrówdoWarszawydo
KJM[KrólaJegomości]199.
Niestetyiwtymprzypadkunieznamysądowegowyroku,niewiemyrów-
nież,nailewiarygodnebyłoprzyznaniesiędowspółpracyzTurcjąłomżyń-
skichpodpalaczy.
PodobnąpanikęwRzeczypospolitejwywołałopowstanieBohdana
Chmielnickiegow1648r.DKozakówwPolskęwyszłosiedmdziesiąt-informował
zeLwowa4czerwcategożrokuNNpatrycjuszlwowski-którzyconajprzedniejsze
miastapalićmają.ZtychwBrzeżanachjednegopojmanoiunasaliquotsuspectos
dowięzieniawzięto”
200
.Czterymiesiącepóźniejtensamrespondentpisał:DDziś
unasznalazłasiębiałagłowatakowa,uKrzywonosabywszy,odniegoconsor-
temthoriwziąwszyjednegoKozaka,ażpodsamKrakówposłanabyła,adexspi-
scandasnostrasbyłaażpodKrakowem,awracającsiępenitentiaducta,Kozaka
opuściwszyweLwowiezostała.Propterimbecilitatemsexusnieskarana,acz
moimzdaniemniebardzodobrzeiniebardzosłusznie.Pojmanaidruga,której
mążdoChmielnickiegoodjachałidniajutrzejszegonaquestiebędziedana”
201
.
PożarZamkuKrólewskiegowWarszawiewnocyz19na20stycznia1651r.
miałteżbyćrzekomospowodowanyprzezemisariuszykozackiegohetmana202.
Ijeszczejednainformacja-wczasieszturmuKrakowaprzezwojskaJerzego
Lubomirskiego18listopada1656r.dojegoobozuprzeniknęlipoprzebieraniza
duchownychikobietypodpalacze,którzywzniecilipożar.Schwytani,natortu-
rachprzyznalisiędowspółpracyzeSzwedami203.
Dośćtypowedlawojennychzmagańbyłypodpaleniaprzezobrońcówprzed-
mieśćmiejskich,wceluuniemożliwieniaskrytegopodejściapodmurynieprzy-
jacielskichwojsk.Szczególnieczęstotaka,chybaskuteczna,choćdlaludności
zamieszkującychoweprzedmieściatragicznawskutkachtaktyka,stosowana
byławnajwiększychośrodkachmiejskich.Itaknp.wczasiewojnyzZakonem
Krzyżackimw1520r.spłonęłypodpaloneprzezsamychmieszkańcówGdańska:
NoweOgrody,StareSzkoty,Chmielniki,Chełm,BiskupiaGórka,Peterszowa
iSiedlce,w1577r.(wojnazRzeczpospolitą)-Zaroślak,PodgórzeiNowe
Ogrody,wczasiezaśDpotopu”wobawieprzedSzwedamiwlatach1655-1656
spalonom.in.Siedlce,Chmielnik,NoweOgrody,ŻelichowoiStareSzkoty204.
199AGADAR,dz.V
,t.17,nr637;Kloza,Maroszek1997,s.201;Maroszek2012,s.191;
Maroszek2013,s.620.
200CDIAULAMLw,fond52,op.2,nr60,s.314.
201CDIAULAMLw,fond52,op.2,nr60,s.340-341.
202Wegner1957,s.13-14.
203Stolicki2003,s.110-111.
204Por.Baliński,Lipiński1885,t.I,s.855;Bogucka1997,s.85,93;Cieślak1959,
s.185;Cieślak,Biernat1975,s.98;HistoriaGdańska1978,1982,1993,t.II,s.39,410,
427,438,t.III,s.7,10-11,21,54-55;HistoriaPomorza1976,1984,t.II,cz.2,s.55-57,
280;Komaryńska2010,s.60;Nagielski,Kossarzecki,Przybyłek,Haratym2015,s.20,75;
Walawender1935,s.43*,57*;Zajęcki2014,s.211.
