Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

Andrzej Karpiński, Elżbieta Nowosielska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-4378-7

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

533

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Karpiński, Andrzej; Nowosielska, Elżbieta. Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia). Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2021, 533 s. ISBN 978-83-235-4378-7, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Karpiński, A.

A1 Nowosielska, E.

T1 Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2021

SN 978-83-235-4378-7

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Bibliografia BibTex:

@Book{ 253168, author = "Karpiński, Andrzej and Nowosielska, Elżbieta", editor = "", title = "Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2021", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-4378-7", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Karpiński, Andrzej

AU - Nowosielska, Elżbieta

ED -

TI - Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2021

SN - 978-83-235-4378-7

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Netografia (standard APA):

Karpiński, Andrzej; Nowosielska, Elżbieta. Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia) [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2021 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/pozary-w-miastach-rzeczypospolitej-w-xvi-xviii-wieku-i-ich-nastepstwa-andrzej-karpinski-elzbieta-253168. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Wielkie Księstwo Litewskie, Rzeczpospolita Obojga Narodów, klęski żywiołowe, pożary, Korona Królestwa Polskiego, epoka nowożytna, fires, Grand Duchy of Lithuanian, natural disasters, Polish Crown, First Commonwealth, early modern era

Prezentowana monografia stanowi pierwszą w polskiej historiografii próbę całościowego omówienia pożarów i ich następstw w Rzeczpospolitej Obojga Narodów od XVI do XVIII wieku. Opierając się na bardzo zróżnicowanych i rozproszonych źródłach rękopiś...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-4378-7

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

533

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp (Andrzej Karpiński)7
ROZDZIAŁ 1. Przyczyny pożarów (Andrzej Karpiński) 151.1. Czynniki sprzyjające pożarom17
1.1.1. Budownictwo miejskie18
1.1.2. Dachy22
1.1.3. Zabudowa miejska24
1.1.4. Kominy i paleniska26
1.1.5. Składowanie łatwopalnych materiałów30
1.1.6. Oświetlenie31
1.1.7. Lokalizacja miejskich przedsiębiorstw korzystających z ognia33
1.1.8. Wodociągi miejskie i studnie34
1.1.9. Warunki klimatyczne35
1.2. Bezpośrednie przyczyny pożarów37
1.2.1. Działania wojenne i łupieżcze najazdy37
1.2.2. Celowe podpalenia57
1.2.3. Pożary piorunowe85
1.2.4. Nieostrożne obchodzenie się z ogniem90
1.3. Pożar jako kara Boska114
ROZDZIAŁ 2. Przebieg klęsk (Andrzej Karpiński) 1192.1. Liczba pożarów119
2.2. Skala pożarów128
2.3. Częstotliwość pożarów, czas ich trwania, pożary dzienne i nocne144
2.4. Walka z pożarem160
2.5. Największe pożary w wybranych miastach Rzeczypospolitej w XVI–XVIII w172
ROZDZIAŁ 3. Następstwa XVI–XVIII-wiecznych pożaróww miastach Korony i Litwy (Andrzej Karpiński) 2403.1. Demograficzne skutki pożarów240
3.2. Ekonomiczne skutki pożarów253
3.3. Społeczno-religijne następstwa pożarów293
3.4. Następstwa pożarów w urbanistyce, architekturze, sztuce i literaturze310
3.5. Polityczne następstwa pożarów319
ROZDZIAŁ 4. Ochrona przeciwpożarowa (Elżbieta Nowosielska) 3224.1. Rozporządzenia prawne322
4.2. Cechy326
4.3. Materiały budowlane329
4.4. Kominy334
4.5. Kominiarze339
4.6. Dostęp do wody344
4.7. Usunięcie niebezpiecznych zakładów poza miasto346
4.8. Ostrożność z ogniem348
4.9. Materiały wybuchowe351
4.10. Poszerzanie ulic352
4.11. Tytoń354
4.12. Sprzęt przeciwpożarowy356
4.13. Ostrzeganie o pożarze370
4.14. Przebieg akcji gaśniczej375
4.15. Metody nadprzyrodzone384
4.16. Podsumowanie388
Zakończenie (Andrzej Karpiński)390
Aneks 1 (Andrzej Karpiński)401
Bibliografia (Andrzej Karpiński)424
Summary505
Spis ilustracji512
Spis tabel514
Spis zestawień515
Indeks miejscowości i rejonów geograficznych516
Indeks rzeczowy528

1.Przyczynypożarów

walkoWarszawęispaleniam.in.Pragi,odnotujmyjedynie,żeRosjaniepodpalili

wsierpniutegożrokuprzedmieściaWilna,atakżepuścilizdymempodwar-

szawskiePiaseczno

184

.Wczasiezaciętejwalkiwojsklitewskichzarmiąrosyjską

spłonąłrównieżDyneburg185.Wtłumienieruchupowstańczegozaangażowali

siętakżePrusacy.Ichwojskaspaliływ1794r.m.in.mazowieckiemiasteczka:

Ostrołękę(czerwiec),Kolno(lipiec)iWiznę(październik)186.

Zanimprzejdziemydoomawianiaróżnychtypówwojennychpożarów,słów

kilkanależypoświęcićwojskomRzeczypospolitej,które,zwłaszczawXVIIw.,

bezwahaniaskłonnebyłypodpalaćwłasnemiastaopanowaneprzezprzeciw-

nikaorazłupićswójkraj.Otocopiszenp.odziałalnościnaLitwieoddziału

kasztelanapołockiegoJanaSosnowskiegow1659r.MirosławNagielski:DDroga

tychrotwkierunkuMińskaiBobrujskazaznaczyłasiępożogamiirabunkami

nietylkodworówszlacheckich,aleimałychmiasteczek”187.

MieszkańcomRzeczypospolitejszczególnieweznakidalisiępolscyilitewscy

żołnierzeregularnejarmiiwpołowieXVIIw.,wczasiepowstaniaBohdana

Chmielnickiegoorazdrugiejwojnypółnocnej.Wokresiewojenkozackich

wlatach1648-1667PolacyspaliliwtedynaterenachRusiiUkrainym.in.Korsuń,

ŚniatyńiZwiahel(1648r.),Jampol,Krasne,TrylisyiChwastów(1651r.),

Humań(1652r.),Buszę(1654r.),Uhnów(1656r.)orazStawiszcze(1664

i1665r.)188.

Równiebrutalniepoczynałasobiearmiakoronnazmiastamiwczasie

szwedzkiegoDpotopu”.Itaknp.wkońcukwietnia1656r.zostałodoszczętnie

spaloneLeszno189,wtymsamymmiesiącu-Sandomierz190,awpaździerniku

1656r.-Łęczyca

191

.InnemiastaczęściowolubcałkowiciespaloneprzezPolaków

184Por.Bagieńscy2001,s.27,124;Korzon1897-1898,t.VI,s.222;Studiaimateriały

dodziejówPiaseczna1973,s.166.

185Jeziorski2010,s.409,418;Powstaniekościuszkowskie1996,t.II,s.59-61.

186Brodzicki1982,s.132;Brodzicki2000,s.96;Jarnutowski1884,s.359;Miastapol-

skie1965,1967,t.I,s.265,295;Niedziałkowska1975,s.123;Szczepański2015,s.618.

187Nagielski2001,s.221.Por.Srogosz2018,s.127.

188Babka2007,s.197;Baliński,Lipiński1845,t.II,cz.2,s.1347-1349,1393;Baliński,

Lipiński1886,t.III,cz.2,s.43,t.IV

,s.862;Józefowicz1854,s.277,280;Kersten1962,

s.64;Łoziński2005,s.330;Nagielski2003,s.33-34;Nagielski2010,s.413-414;Relacje

wojenne1999,s.229-230,232,280;Serczyk2007,s.75,329-330.

189Por.Baliński,Lipiński1885,t.I,s.122;Dworzaczkowa1981,s.169-189;Dworzacz-

kowa1997,s.172;Guldon1996,s.293;Karwowski1877,s.28;Komeński2009,s.137-143;

Komolka,Sierpowski1987,s.38-39;Nagielski,Kossarzecki,Przybyłek,Haratym2015,s.208;

Nawrocki1947,s.37-38.

190AHMP1993-2016,t.V

,z.2,s.12,18;Buliński1879,s.131-132,201,385;Dzieje

Sandomierza1993,t.II,cz.1,s.11,30,81,106,153;Kamiński1957,s.362;Nagiel-

ski,Kossarzecki,Przybyłek,Haratym2015,s.420-421;SGKP

,t.X,s.269;VL,t.IV

s.261.

191Zob.Baliński,Lipiński1885,t.I,s.301;Guldon1996,s.296-297;Libiszowska1964,

s.97-98;LWWiK1978,1996,cz.2,s.192-193,206;Nagielski,Kossarzecki,Przybyłek,

Haratym2015,s.195,197;Wierzbowski1858,s.106;Województwopłockie1984,s.122.

Brak wyników

Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra