Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.„Prawodopowództwa”wujęciuhistorycznym
33
stycznymtegosłowaznaczeniu54.Skargawujęciuprawapotestatywnegoprzedstawiała
sięwprawdziejeszczejakoprawoindywidualne(skoroaparteactorisstanowifacultas
nausługachinteresuprywatnego),leczniejestjużprawemdoświadczenia,ponieważ
czynnościjurysdykcyjne,przypomocyktórychmadoznaćzaspokojeniawłasnyinteres
jednostki,pojmowanetujużniejakodopełnienieświadczeniawobecjednostki,lecz
jakowykonywaniefunkcjipublicznej55.Teorianpotestatywnegoprawaskargi”także
wpoglądzieP
.Calamandreistanowiłajakbypomostpomiędzyteoriami,którebyły
wyrazemprzewagiinteresuprywatnegonadinteresempublicznym,ateoriami,wktó-
rychwystępujewyraźnaprzewagainteresupublicznego.Skarganiejestjużgwarancją
aninarzędziemkonkretnejsytuacjiprawapodmiotowego,lecztylkouprawnieniem
każdegoobywateladozwróceniasiędosąduzżądaniemprzedsięwzięciaczynnościju-
rysdykcyjnych56.TeoriaprawaskargidlaP
.Calamandreibyłaniezwykleistotnazpunktu
widzeniaprowadzonychprzezniegorozważań.Jaksamzresztąpodkreślał:nPodstawowa
zasadawspółczesnegoprocesu,wmyślktórejniemajurysdykcjibezskargi(nemoiudex
sineactore),utrzymujesędziegowstaniebiernegowyczekiwania,zktóregomożeon
wyjśćtylkowcelurozpoznaniaowejograniczonejcząstkirzeczywistości,owejciasnej
rzeczywistościocharakterzeanegdotycznym,jakąprzedstawiamustronapowodaico
doktórejprosigoowydaniesądu.Lecztawłaśniebiernośćsędziego,któremuustawa
nakazuje,byniebyłzbytciekawinierzucałniedyskretnychspojrzeńpozażądaniastron,
jestrównocześnienajwyższągwarancjąjegobezstronności,owejzimnejizrównoważo-
nejbezstronności”57.TeoriaG.Chiovendywprocesualistycewłoskiejbyłaprzełomowa
i,jakpodkreślano,ndzięki[...]właśnieG.Chiovendziemy,Włosi,znaleźliśmysię
wobliczudoniosłychzagadnieńnaukiprocesu:autonomiaskargi,znaczeniepowagi
rzeczyosądzonej,charakterprawnyorzeczenia,pojęcieprocesujakostosunkumiędzy
podmiotami,powstanie,rozwójizgaśnięcietegostosunku,otoproblemy,stanowiące
punktywidzenia,zktórychnależyprzeprowadzaćrozważaniazjawiskprocesowych,
aktórychprzedG.ChiovendąniktweWłoszechaninależycieniesprecyzował,ani
teżprzedewszystkiemwzajemnieniepowiązał”58.JakożestanowiskoG.Chiovendy
wywarłoolbrzymiwpływnapostrzeganieprawaskargi,tonastałezagościłowpracach
innychprocesualistówwłoskich,takichchociażby,jak:E.Redenti,A.Rocco,A.Segni,
E.MassariczywspomnianyjużwyżejP
.Calamandrei59.
Doświadczeniaprzedewszystkimdoktrynyniemieckiej,aleiwłoskiejzoczywistych
względówmiałyprzemożnywpływnakształtowaniesięmyśliwnaucepolskiej,wktó-
rejprawodopowództwarozumianebyłowróżnysposób,wzależnościodprzyjętego
kryterium:popierwszejakoprawodowytoczeniapowództwa;podrugiejakoprawodo
uwzględnieniapowództwaczywreszciejakoprawodoczynnejlegitymacjiprocesowej,
54
55
56
P
P
P
.Calamandrei,Względny...,s.10i11.
.Calamandrei,Względny...,s.12i13.
.Calamandrei,Względny...,s.12in.
57
P
.Calamandrei,Sędziaahistoryk,PPC1939/13-14,s.389.
58
F.Carnelutti,MetodyiwynikistudiównadprocesemweWłoszech,PPC1939/3-4,s.68.
59
NacozwróciłuwagęF.Carnelutti,Metody...,s.69.