Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
PośmierciStalina:rewolucjafaktów
Przypomnijmysobieniektórefaktyhistoryczne1.
To,comówiłprzeciwnik,odpowiadałofaktom2.
Czytelnikówmożezdziwić,żeksiążka,któraobiecujehisto-
rięoddolną,zaczniesięodwołaniemdowielkichwydarzeńizna-
nychludzi.Jednakżekoniecstalinizmutodlahistorykarzadko
nadarzającasięokazjapowiązaniadziejówwładzypolitycznej
zmyśleniemidziałaniemmas.Po1945r.możnawskazaćzale-
dwiekilkawydarzeń,któretakdogłębnieprzeobraziłyświado-
mośćtakwieluludzi,jakpodwójnykoniecwładztwaStalina:jego
śmierćw1953r.isymbolicznadetronizacjatrzylatapóźniej.
WiaręmaswkomunistycznąprzyszłośćosłabiłjużHnowykurs”
Malenkowaz1953r.,przedewszystkimjednakHtajnyreferat”
Chruszczowaz1956r.Rozliczeniezestalinizmembyłowielkim
wyzwaniemdlatożsamościkomunistównacałymświecie.Prze-
mówienieChruszczowastałosięwydarzeniem,które,jakstwier-
dziłEricHobsbawm,rozpoczęłoHzasadnicząrewizjęroli,ce-
lówihistorii”partiikomunistycznych3.JużprzedXXZjazdem
KPZRw1956r.wieluwiedziałoozbrodniachStalina,lubsnuło
1N.S.Chruszczow,sekretarzgeneralnyKCKPZR,25II1956r.,w:Okul-
ciejednostkiijegonastępstwach.ReferatISekretarzaKCKPZRtow.N.S.Chrusz-
czowanaXXZjeździeKPZR,Warszawa1956,s.13.
2LandeshauptarchivMerseburg(dalej:LHASA,MER),KomitetPowiato-
wySEDwArtern,IV/401/26,Posiedzenieplenarne,14IV1956r.,Wypowiedź
tow.KarlaPfeiffer,organizacjazakładowaSEDwbrowarzewArtern,k.181.
3E.J.Hobsbawm,GefährlicheZeiten.EinLebenim20.Jahrhundert,Mün-
chen2003,s.238.RównieżEdwardP
.ThompsonwPostscriptumdoesejuPov-
ertyofTheorypodkreślaznaczenieHtajnegoreferatu”Chruszczowa,określając
gojakotekst,Hktórynadalwymagawnikliwejlektury,podkątemjegogenezy
iskutków”;tenże,ThePovertyofTheoryoranOrreryofErrors,London1995
(1978),s.291;zob.D.Dworkin,CulturalMarxisminPostwarBritain.History,the
NewLeft,andtheOriginsofCulturalStudies,Durham1997,s.45n.
38
