Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
powinnystanowićformęuzupełniającą,ograniczonąjedyniedospełnieniata-
kichzadań,którychniesąwstanierealizowaćpodmiotyprywatne.Rynekgene-
ralniemiałbymiećcharakterwolnokonkurencyjny,awszelkieodstępstwaodtej
regułyautomatyczniewiązałybysięzkorygowaniemprzezpaństwodochodów
podmiotówwykorzystującychswojąprzewagęrynkową,takabyzminimalizo-
waćwynikłestądzakłóceniarynkowegomechanizmualokacjizasobówgospo-
darczych.Systempieniężnypowinienbyćopartynaemisjibanknotówprzez
niezależnyodwładzywykonawczejbankcentralny,regulowanymobrociepa-
pieramiwartościowymiorazdwustopniowymsystemiebankowym,wyposażo-
nymwsilneinstytucjenadzoruusytuowanewbankucentralnym.
Zarysowanytuobrazporządkugospodarczegomożebyćuznanyzadysku-
syjny.Jednakżeniezależnieodfaktycznychprzeszkódograniczającychmożli-
wośćjegourzeczywistnienia,będzieonużytecznydoanalizywewnętrznych
niespójnościorazułomnościstrategicznychpolitykitransformacji,jakteżdla
ocenyrzeczywistychprzemian.Intencjąautorajesttuuniknięciepozorówbez-
względnegoobiektywizmu,częstosugerowanegoprzezautorówpodejmujących
zagadnieniatransformacji,aprzecieżniemożliwegodoosiągnięciawroz-
ważaniachmieszczącychsięobrębieekonomiinormatywnej.
Podokonaniupowyższychzastrzeżeńmożnapodjąćproblemcelówtrans-
formacji.Wliteraturzejestonrozmaicieujmowany.Częśćautorów,pisząc
ocelach,utożsamiajezzadaniamipaństwa,jakiemożnawywieśćztreścidefi-
nicjitransformacjigospodarczej.Wtymwzględzienależyodnotowaćwczesną
propozycjęA.Matysiaka,któryrozróżniacelogólny,jakimjestnadaniesyste-
mowigospodarczemucharakterugospodarkirynkowej,orazuzupełniającąten
celwiązkęcelówszczegółowych,doktórychzalicza:
–pluralizmwłasnościowy,
–policentryzmzorganizowany(przezcoautorrozumiezdemonopolizowanie
gospodarki),
–przywróceniewewnętrznejrównowagirynkowej,
–redukcjęzadłużeniazagranicznegoiprzystosowaniegospodarkidostandar-
dówświatowych,
–ograniczenielukitechnologicznejicywilizacyjnej
16.
Możnazauważyć,żewśródcelówszczegółowychdwapierwszestanowią
elementymodeludocelowegogospodarki,jakimiałbybyćosiągniętywwyniku
transformacji,apozostałemająjużcharakterzadańozróżnicowanymzresztą
horyzoncieczasowym.Należyteżzwrócićuwagę,żetransformacjawtym
ujęciujesttraktowanajakocelsamwsobie.Braktuwyraźnegowskazaniana
dobrostanspołeczny,jaki–jakwolnosiędomyślać–stanowiłbykonsekwencję
spełnieniawymienionychcelów.Różniącsięniecowujmowaniucelówtrans-
formacji,autorskłonnyjestjednakprzyjmować,żewszędzietam,gdzieautorzy
16Por.A.Matysiak:Dwamodeletransformacjisystemowej.W:Odidogospodarkirynkowej.Red.W.Jar-
mołowicz,I.Orczyk.AE,Poznań1992,s.107-109.
18
