Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Wprowadzenie
5.Rok1989:pomiędzyoczekiwaniemaspełnieniem
5.Rok1989:pomiędzyoczekiwaniemaspełnieniem
Nakreślonyszkicsytuacjiżyciaartystycznegolatosiemdziesiątych
wPolscestanowipróbęodpowiedzinanarzucającesiępytanieoto,jaki
klucz,,poszukiwań’’zastosowałaValerieSmith,kuratorkawystawywArtists
SpaceGallerywNowymJorku,bywobecoczywistegozamieszaniapoli-
tycznegoispołecznego,świadomejkontestacjiwładzyprzezmłodych
twórców,,odnaleźć’’praceartystów,którzyfunkcjonowalipozaobiegiem
sztukioficjalnej.Smith,przyjechawszydoPolski,nietrafiłananierozpoz-
naneprzestrzenieterraincognita.JejpodróżdoEuropyŚrodkowej,do
Polski,zaowocowaławystawąwArtistsSpacewNowymJorkuw1989r.
WramachpokazuMetaphisicalVision:MiddleEuropeprezentowanom.in.
pracetrzechmłodychartystówzPolski:MirosławaBałki,MariuszaKruka
iPiotraKurki.ValerieSmith,prezentującsztukęzEuropyŚrodkowej,
próbowałaskierowaćzainteresowanieodbiorcówamerykańskichna–rów-
nocześnieistniejącąwUSAiEuropieZachodniejnaprzełomielatosiem-
dziesiątychidziewięćdziesiątych–sztukępoetyckiejironii,subtelnych
dociekańzpograniczasurrealizmuiautokreacji.Intencjąamerykańskiej
kuratorkibyłoprzełamaniestereotypówsprawiających,żesztukęzEuropy
ŚrodkowejiWschodniejwidzianoprzedewszystkimprzezpryzmatwyda-
rzeńpolitycznych,mającychmiejscewtamtymczasie.ValerieSmith
pokazałanaBroadwayuprace,które,jaknapisaławewstępiedokatalogu
wystawy,niepodejmują,,regionalnych’’,częstonieczytelnychdlaodbiorcy
amerykańskiego,problemówpolitycznych,odnosząsięraczejdodoznań
uniwersalnych,takichjak:pamięć,wspomnieniaczasudzieciństwa,od-
czuwaniewłasnegociałaalbopoprostuironiaiżart.
Jednakżerok1989wświadomościkrytykówamerykańskichtonie
jedynierokgwałtownych,spektakularnychprzeobrażeńwEuropieŚrod-
kowejiWschodniej.Wydarzeniarozgrywającesięwokółtejdatymają
wymiarglobalny,uważano,żeichkonsekwencjebędąmiaływpływna
kształtświatawnadchodzącychdekadachXXIw.
WkataloguwaszyngtońskiejwystawyDistemper:DissonantThemesin
theArtofthe1990s,jejkurator,NealBenezra,kreśliobrazwydarzeń
rozwijającychsięnaświeciew1989r.Przypomnijmy:rozpoczęteprzez
ZwiązekRadzieckiwycofywaniewojskzAfganistanuzakończyłosięwlu-
tym1989r.,zapowiadającnadejściekresudominacjiZSRRorazupadek
komunizmuwEuropieWschodniej.Wmaju1989r.chińscystudenci
zaczęliokupacjęPlacuTienanmenwPekinie,stawiającpodhasłem,,The
GoddessofDemocracy’’replikęStatuyWolności–amerykańskiegosym-
bolu.Domagalisię,,rządówprawa’’ipowołaniadonich,,ludzioczystych
rękach’’.Wnocyz3na4czerwca1989r.doszłodointerwencjiwojska,
