Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskadoświadczyławswojejdługiejhistoriiwieluwojen,leczszczególnieIIwojna
światowaukazałaprawdziweobliczetragediiludzkiej,nieznanądotejporyskalęzbrodni
–Holocaust,eksterminacja,obozykoncentracyjne.nMyPolacynieznamypojęciapokojuza
wszelkącenę”–mówiłJózefBeckztrybunysejmowejwobliczugroźbynajazdunanasz
krajfaszystowskichNiemiec.Słowatedramatycznieprzedstawiają:historięPolskijakociąg
konfliktówzbrojnychzsąsiadami,nieuchronnośćwojnyjakoswoistefatum,zapowiedź
ofiar,któretrzebaponieść,abyzapewnićgodneżycieczłowieka.
Nadziejeocalenialudzkościpokładanowsztuce,która,jaksądziłnp.HerbertRead–
dajenszansęurzeczywistnieniasamorealizacjiczłowieka,przezwyciężeniajegoalienacji”
tworzynperspektywęmoralnegoodrodzenialudzkości”4.Towłaśniewojnaijejokrucień-
stwoskłoniłyH.Readadostworzeniakoncepcjinwychowaniaprzezsztukę”,abydaćczło-
wiekowiszansędoprzedłożeniadziałańkonstruktywnychponaddziałanianiszczące5.Inspi-
rowanatymaspektemteoriiReadagrupanaukowcówistudentówzNiemiecpodjęłanieła-
twąpróbęterapiimuzykądzieciwBośni,któreprzeżyłykoszmarwojnydomowej6.
Womawianymkontekścieukazujesięwreszciecałebogactwodziełartystycznychinspi-
rowanychwojną,wyrażającychsprzeciwartystówwobecniej.Różnajestsymbolikatej
twórczości,takjakniejednakowesąpowodypodejmowaniasiętejtematyki.Chybanigdy
dobitniejsztukanieprzedstawiałapotrzebyochronyludzkościprzedokrucieństwemwojny
inigdywcześniejniedoświadczyłarównieżtakszerokozakrojonejideologicznejmanipula-
cjihasłamipokoju(socrealizm)jakwłaśniewXXwieku.
Rangępokojuwwychowaniueksponujejeszczejedna,ważnadlapodjętychwniniejszej
rozprawierozważań,subdyscyplinapedagogiczna,amianowicieedukacjamiędzykulturowa.
Towłaśnietenobszarpoznawczydostarczaimpulsów,konstruujezałożeniateoretyczno-
-praktycznewyrażanem.in.przezpojęcia–dialog,tolerancja,uczeniesięioswajanienobco-
ści”,wyposażawinstrumenty,któremożnazpowodzeniemwykorzystywaćwpracypeda-
gogiczno-edukacyjnejnarzeczidlapokoju.
RozdziałyksiążkiPokójjakoprzedmiotmiędzykulturowejedukacjiartystycznejtowła-
śniewynikrozumienia,zróżnychzresztąperspektyw,tejwzajemnieskorelowanejtriady
–sztukaiwychowanieprzezsztukę–wychowaniedlapokoju–edukacjamiędzykulturowa.
Międzynarodowi(Polska,Niemcy,Ukraina,Austria,RosjaorazKoreaPołudniowa)autorzy
poszczególnychczęścimonografiikoncentrująsięnalicznychproblemach,któremożna
ująćwnastępującychhasłachnaczelnych:
01.Agresjaiprzemocwsztuceorazjejkrytyka,konteksthistorycznyiwspółczesny.
Poszukiwaniemożliwościwykorzystaniatejtematykiwedukacjiartystycznejies-
tetycznej.
02.Dziełasztukiinspirowanewojnąipokojem,ichanaliza,wartościestetyczneihu-
manistyczne.
03.Sztukaiideologicznamanipulacjawreżimachtotalitarnych.Implikacjetychzja-
wiskwwychowaniuestetycznym.
04.Nowezagrożeniadlapokoju(rasizm,przemoc,konflikty,militaryzm,terroryzm)
iichodzwierciedleniewsztuce.
05.PoszukiwanienowejtożsamościwEuropieiformydialogumiędzykulturowegona
płaszczyźniesztuki.
06.Politycznyprzełom(1989,2004)akontynuacjatradycji.Artystyczneobrazydzi-
siejszegoświataorazichkulturalneipedagogiczneimplikacje.
111111
4I.Wojnar,Teoriawychowaniaestetycznego–zarysproblematyki,Warszawa1984,s.183.
5H.Read,Warunkidlapokoju,tłum.I.Wojnar,nKwartalnikPedagogiczny”1967,nr1,s.7,za:tamże.
6M.Häusler,M.Philippi,MUSIEGT–MusikunterrichtimNachkriegs-Bosnien,Hannover2004.
6
