Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pokójjakoprzedmiotmiędzykulturowejedukacjiartystycznej
t
Słupsk2007
GünterKleinen
UniversitätBremen
Wprowadzenie
Pokójnależydowartościuniwersalnych,takichjak–prawda,miłość,tolerancja,posza-
nowaniedrugiegoczłowieka,uczciwość.Jegowysokarangapośróduniwersaliówpowodu-
je,żedodziałańwokółwielowątkowychiwielopłaszczyznowychaspektówtegopojęcia,jak
ijegopraktycznychwymiarówangażujesięwieluludziwnadzieiwniesieniawproces
krzewieniapokojuwłasnegozauważalnegowkładu.Przekonanie,iżwychowaniemłodego
człowiekawduchuuniwersalnychwartościjestjednymzpriorytetówtegoprocesu,sprawia,
żewychowaniudlapokojuprzypisujesięogromneznaczenie.nWychowaniedlapokoju”1
wróżnorodnejformieistniałooddawna.IrenaWojnarwśródpionierówtejsubdyscypliny
pedagogicznejwymieniaMarięMontessori,któranwskazywała[...]nakoniecznośćopraco-
waniaodrębnej‘pedagogikipokoju’zajmującejsięmoralnymiaspektamistosunkówmię-
dzyludzkich,budowaniemmiędzyludzkiejwspólnoty,atakże‘naukiopokoju’,która
uwzględniałabyaktualnezdobyczenaukścisłychitechniki,uczyłaichpokojowegowyko-
rzystywania”2.
WiekXXprzyniósłludzkościniebywałyrozwójtechniki,poprawiającywarunkimate-
rialneczłowieka,aletakżeniespotykanedotądtragediewojen,totalitaryzmyspołeczno-po-
lityczne,aktyokrucieństwaizbrodnieinspirowaneprzezszaloneideologie–faszyzm,stali-
nizm.Wtakichwarunkachtwórcynwychowaniadlapokoju”musielikonkurowaćznwy-
chowaniemdomilitaryzmu”iczęstoprzegrywalitęnierównąwalkęomłodepokolenia.
Wlatachpoprzedzającychobiewojnyświatowepropagowanowalkęzbrojnąjakokoniecz-
nośćdziejową,zaśgłównymcelemwychowaniabyłagotowośćpoświęceniażyciadlaoj-
czyznyoraz–jaknp.wNiemczech–zacesarzaczynazistowskiegoprzywódcę.Nawiązy-
wanoprzytymdoideałówrycerskichidawnychśredniowiecznychwzorów,bitwyjako
czynubohaterskiego,sprawnościfizycznejjakocechyniezbędnejdowypełnianiażołnier-
skichzadańorazbezwzględnegoposłuszeństwawobecdowódcy.Ideałypokojuprzedsta-
wianebyłyjakowyrazdekadencji,upadkumoralnegolubnawetjakozdradęwobecojczy-
zny.DziełoErichaMariiRemarque’aNazachodziebezzmian,pacyfistycznapowieśćpięt-
nującaIwojnęświatową,ukazującatragedięczłowiekawwymiarzeogólnoludzkim,jak
ipersonalnym,interpretowanowczasachnazistowskichjakonzdradężołnierzawojny
światowej”,zaśpisarzaobwinianozapróbęprzeciwstawianiasięnwychowaniumłodego
niemieckiegonaroduwduchugotowościdowalki”3.
111111
1Niektórzyteoretycyokreślajątenprocesjakonpedagogikępokoju”(niem.Friedenspädagogik),conie
zmieniaistotniejegoatrybutów,pomimoróżnychzakresówpojęciowychwyznaczonychdefinicjąnazw
–wychowanie,pedagogika.
2I.Wojnar,Humanistyczneintencjeedukacji,Warszawa2000,s.112orazJ.Nikitorowicz,Kreowanie
tożsamościdziecka,Gdańsk2005,s.117.
3http://encyclopedie-de.snyke.com/articles/erich_maria_remarque.html
5