Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
21
Wedługopiniipublicznejprzestępcyciotrzymaliodwładzprzyzwoleniena
mordyirabunek.KalabińskiiTychdodają,iżdowspółpracywładzzele-
mentamiprzestępczymidochodziłoteżwokresiewrzeniarewolucyjnego.
Takżepodkoniec1904roku,wczasiestrajkuwWarszawie,władzerosyj-
skiedążyły,choćbezskutecznie,dowywołaniapogromuŻydów58.Halina
Kiepurskawskazujenajeszczeinnyepizodztegookresu–w1905roku
podczasstrajkustyczniowego,zazgodąpolicji,naulicachWarszawypoja-
wilisiępobytowcy,którychzadaniembyłosianiezamętuwśródrobotni-
ków59.Prawdopodobniejednakprzypisywaniewładzomcarskimodpowie-
dzialnościzaekscesyśrodowiskprzestępczych,np.celoweorganizowanie
pogromówŻydów,nieodzwierciedlałorzeczywistości,leczogólnąnieuf-
nośćspołeczeństwawobecrządzących.Prowokowaniekonfliktówmiędzy
różnymigrupamiludnościniebyłowinteresiewładz,któreitakmiały
jużtrudnościzutrzymaniemkontrolinadludnościąizachowaniempozo-
rówporządku60.
Podobniejaktradycyjnypogląd,iżwładzecarskieorganizowałypogromy
Żydów,takżeprzekonanieoudzialewładzwnpogromiealfonsów”w1905
rokuutrzymywałosięwśrodowiskachrobotniczychstosunkowodługo,
służącróżnymcelomideologicznym.Publicyściidziałaczewypowiadający
sięwokresiemiędzywojennymnatematprostytucjiodpowiedzialnościąza
wznieceniezamieszekwWarszawiew1905rokuobarczalipolicjęrosyj-
ską,wpisująctenepizodwszersządziałalnośćwładz,którejcelembyło
zdemoralizowanieciemiężonychprzezzaborcówPolaków61.
Kontekst:prostytucja
Falaatakównadomypublicznenaziemiachpolskichwlatach1905–1906
naturalniewiążesięzkwestiąprostytucjiwszerokimznaczeniu,tj.obejmu-
jącymnietylkotrudniącesięniąkobiety,lecztakżeinneosobypracujące
58S.Kalabiński,F
.Tych,Czwartepowstanie…,s.218.
59
H.Kiepurska,Warszawa…,s.85.Oprowokacjachcarskichpisałrównieżhistoryk
idziałaczkomunistycznyBernardMark,zob.idem,Proletariatżydowskiwokresiewalkstycz-
niowo-lutowych1905roku,nBiuletynŻydowskiegoInstytutuHistorycznego”1956,nr17/18,
s.3–59;idem,Proletariatżydowskiwprzededniurewolucji1905roku,nBiuletynŻydowskiego
InstytutuHistorycznego”1955,nr13/14,s.5–72;idem,Proletariatżydowski,nBiuletyn
ŻydowskiegoInstytutuHistorycznego”1956,nr19/20,s.8–15.
60A.Markowski,Złesnyrosyjskichurzędników.StrachprzedpogromamiŻydówwKrólestwie
PolskimiwczęścizachodnichguberniImperiumRosyjskiego,nPrzeglądHistoryczny”2015,t.106,
z.4,s.741–742.
61
Zob.np.B.Koreywo,Dwiemoralności…;W
.Zaleski,ProstytucjapowojennawWarszawie,
Warszawa1927.Więcejnatematmiędzywojennychdyskursówoprostytucjijakonarzędziu
demoralizacjiPolakówprzezwładzezaborczezob.A.Jakubczak,Polacy…
