Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wprowadzenie
LauraEngelsteiniEdwardBristowzaproponowalipostrzeganienpogromu
alfonsów”wkategoriachzemstyspołecznościżydowskiejnaczłonkach
półświatka,odpowiedzialnychzakrzewienieprostytucjiwśródŻydów92.
Prezentowanetekstypochodząceześrodowiskżydowskichwskazują,że
okazałosiętoczęściowoskuteczne,choćstosunekmasżydowskichdo
kwestiiprostytucjibyłbardziejzłożony.
SpołecznośćżydowskawArgentyniestygmatyzowałaosobydziałające
wbranżyprostytucyjnejiostatecznie,polatachsystematycznegoogra-
niczaniakontaktów,wykluczyłasutenerówiprostytutkizżyciagminy
żydowskiej,natomiastnaziemiachpolskichnigdydotegoniedoszło93.
Rabiniiinniliderzyspołecznościżydowskiejmieliambiwalentnystosunek
doprostytucjiichoćnajprawdopodobniejczęstostygmatyzowanokobiety
trudniącesiętymzajęciem,toorganizatorzyprostytucjibylitolerowani
nawetprzezrabinów
94
.Cipierwsi,dziękiznacznymdochodom,mogliprze-
kazywaćdatkinarozmaiteinstytucjeżydowskie,cozresztąnaderchętnie
czynili.Jednaknapięciamiędzyróżnymigrupamiwewnątrzspołeczności
żydowskiejobjawiałysięnajdobitniejnatleklasowym.Elityżydowskienie
tylkotolerowałyosobyuważanezawyzyskiwaczykobietzklasyrobotni-
czej,leczbyłyotwarcieskonfliktowanezmasamirobotniczymi.Jakpisze
PawełKorzecookresierewolucyjnymwŁodzi,rabiniielityżydowskie
opowiadalisiępostroniemajstrówprzeciwkostrajkującymrobotnikom,co
mogłoleżećupodstawatakównapółświatekwlatach1905–1906:
Robotnicyżydowscymusieliponadtowalczyćrównieżzrodzimąreakcją,zkapitalistami
ikleremżydowskim.Latem1901r.zaczęłysięmasowedługotrwałestrajkiczeladni-
kówiterminatorówrzemieślniczych,mającenaceluzmianęfeudalnychwarunków
pracyipoprawębytu.Wodpowiedzinastrajkmajstrowieżydowscyzrabinemna
czelezorganizowaliprzycichympoparciuwładzbandyskładającesięzelementów
przestępczych,którenapadałynanajaktywniejszychrobotników,kijamiinożami
rozpędzałygromadzącesięprzedbożnicąlubnaplacachgrupystrajkujących95.
92Ibidem.
93
Owalceargentyńskiejspołecznościżydowskiejztzw.nieczystymi(hebr.tmeim,hiszp.
impuros),czyliosobamidziałającymiwbranżyprostytucyjnej,napisanostosunkowowiele
ikwestiatawciążstanowiprzedmiotzainteresowaniabadaczyhistoriiŻydówwAmeryce
Południowej.Zob.m.in.H.Avni,Tmeim:sacharbe-naszimbe-Argentinau-be-Israel,TelAwiw
2009;M.Yarfitz,ImpureMigration:JewsandSexWorkinGoldenAgeArgentina,NewBrunswick
2019;V
.A.Mirelman,TheJewishCommunityVersusCrime:TheCaseofWhiteSlaveryinBuenos
Aires,nJewishSocialStudies”1984,t.46,z.2,s.145–168.
94
Zostałotouwiecznionetakżewliteraturzeżydowskiej.Zob.np.Sz.Asz,Gotfunnekome
adrameindrajaktn,Warsze1913orazkrótkieopowiadanieSzmuelaJ.Agnona–Ha-sarsur
le-arijot,nHa-Micpe”,29września1905,s.3.Więcejnatematstosunkuelitżydowskich
orazrabinówwEuropieWschodniej,awszczególnościnaziemiachpolskich,wobecpro-
stytucjizob.A.Jakubczak,“ProtectingtheJewishDaughters”:MassMigration,Traffcking,and
theCrisisofTraditionalJewishSociety,1880s–1914,nGal-Ed:ontheHistoryandCultureof
PolishJewry”2020,t.26–27,s.15–39.
95P
.Korzec,Walki…,s.55.
