Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
27
40sążni85odkościołów,domówmodlitwyiszkół86.Zakaz,jaksięwydaje,
alboniebyłprzestrzegany,albouważanogozaniewystarczający,jeszcze
bowiemw1902rokuAntoniWysłouch,działaczabolicjonistyczny,ubole-
wałnadbrakiemodpowiednichprzepisów,któreskutecznieograniczyłyby
demoralizacjęmłodzieżyprzezprostytutkiidomypubliczne87.
OdużejdostępnościlokalioferującychusługiseksualnewWarszawie
napoczątkuXXwiekudobitnieświadcząrównieżdoniesieniaprasypol-
skiejiżydowskiejowydarzeniachzmaja1905rokuzebranewniniejszym
tomie.UkazująonestosunekspołeczeństwaKongresówkidoprostytucji.
Wartozwrócićuwagę,wjakisposóbpisanowówczasotegotypuproble-
machspołecznych.Powszechniestosowanametaforykanawiązującado
chorobyczyzarazywskazujenato,żeszerokiekręgispołeczeństwaziem
polskichogarnęłapanikamoralna.OpiniapublicznawKrólestwie,kar-
mionaodlatsensacyjnymidoniesieniamiprasowymi,wyolbrzymionymi
statystykamiorazalarmującymiwypowiedziamispecjalistówiintelektu-
alistów,przekonanabyłaopogarszającymsięstaniemoralnymspołeczeń-
stwa.Symbolemjegoupadkumoralnegostałasięprostytucja.Podczasgdy
jeszczewostatnichdekadachXIXwiekudemonizowanosameprostytutki,
obarczającjewinązademoralizacjęspołeczeństwa,napoczątkuwiekuXX
ostrzekrytykiskierowanoprzeciworganizatorombranżyprostytucyjnej88.
Prostytutkizaczętopostrzegaćjakoniewinneofiaryzdemoralizowanych
sutenerów,którzymielizmuszaćkobietydoprostytucjiitraktowaćjejak
nżywytowar”
89
.nPogromualfonsów”niemożnajednakuznaćzawyraztych
nastrojówspołecznych.Tłumrobotnikównieatakowałbowiemtylkoorga-
nizatorówprostytucji,kreowanychodlatprzezpublicystównaciemiężycieli
zniewolonychwdomachpublicznychkobiet,aletakżesameprostytutki.
Robotnicyniebyliwięcprzesiąknięciideamiśrodowiskabolicjonistycznych
ifeministycznych,napędzającychpanikęmoralną,ichdziałańniemożna
zatemuznaćzaelementkrucjatymoralnejprzeciwkoprostytucji90.
Podczasgdydlaczęścibadaczywydarzeniazmaja1905rokubyłydra-
stycznąformąwyrażeniaprzezwarszawiakówsprzeciwuwobecuciążliwejpro-
stytucjiimogłybyćuznanezawymierzonąwniąkrucjatęmoralną,niektórzy
historycypołożyliwiększynacisknawewnątrzżydowskicharakterzamieszek,
szukającwyjaśnieniawybuchuprzemocywśródspołecznościżydowskiej91.
85Czyliokoło85m.
86T
.Męczkowska,Nadprzepaścią,nOgniwo”,9/22sierpnia1903,s.833.
87A.Wysłouch,Ohydawieku.Odbitkaz„KrytykiLekarskiej”,Warszawa1903,s.1.
88K.Stauter-Halsted,TheDevil)sChain…,s.214–215.
89
Więcejnatematnarracjiohandlunżywymtowarem”naziemiachpolskichzob.
A.Jakubczak,Polacy…
90Szerzejotejinterpretacjizob.ibidem,s.195–197.
91L.Engelstein,TheKeys…,s.309;E.Bristow,ProstitutionandPrejudice:TheJewishFight
AgainstWhiteSlavery,1870–1939,NewYork1982,s.58–61.
