Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
jącychsięnawielupoziomachprocesówinterakcji,wymiany,przejęcia12-atym
samymwyeliminowaćwszelkieskojarzeniazhierarchicznympodporządkowa-
niempozostającychwkontakciekultur.
Istotneznaczeniedlaopisywanegotunowegoteoretycznegosojuszustudiów
żydowskichiteoriipolisystemówmiałbezwątpieniafakt,żeakcentujeonahe-
terogenicznośćizarazemautonomicznośćkultury,historycznązmiennośćkul-
turowychsystemóworazpolisystemównarównizichtrwaniem.Kładzienacisk
naichotwartośćiopisujemechanizmyinterferencjipomiędzysąsiadującymilub
przyległymisystemamiipolisystemami,atakżezachodzącymiędzynimikultu-
rowytransfer13.Dziękitemupozwalazarównoobjaśnićwewnętrznąheteroge-
nicznośćkulturyżydowskiej,jakijejautonomię,przedstawićjejzwiązkizroz-
maitymilokalnymikulturaminieżydowskimiorazmiejscewobrębiekultury
europejskiej.Coistotne,kategoriainterferencjipozbawionajestniepokojących
konotacjiobecnychwkategoriiwpływu:nieimplikujehierarchii,podległości
izależnościkultur14.
Wartopamiętać,żekoncepcjapolisystemuewoluowaławciągukolejnych
dziesięcioleci:wlatachdziewięćdziesiątychEven-Zoharodwoływałsięwswych
analizachmechanizmówkulturynietylkodoinspiracjisemiotyki,lecztakżedo
pracPierre’aBourdieuiJamesaClińorda15.Wprowadziłwówczasrównieżmodel
kulturowejprodukcjiikonsumpcji,uwzględniającyjakozasadniczeczynnikipro-
duktirynek,kulturoweinstytucjeorazkulturowyrepertuar.Rozwójbadańpro-
wadzonychnadzłożonymi,heterogenicznymi,otwartymisystemamiwpisywał
sięteżwnurttychprzemianzachodzącychwobrębieantropologii,którepolegały
naodchodzeniuodposługiwaniasięwkonceptualizowaniukulturykategoriami
całości,ciągłościiesencji16.
Wcentrumjegoówczesnychzainteresowańznalazłasięrelacjapomiędzyhe-
terogenicznościąatrwaniemkulturowychsystemów,opisywanazapomocąkate-
goriikulturowegorepertuaruikulturowegotransferu.Repertuarkulturowyjest
12
I.Bartal,S.Ury,BetweenJewsandtheirNeighbours.Isolation,Confrontation,andInfuencein
EasternEurope,nPolin.StudiesinPolishJewry”
,t.24,Oxford2012,s.5-8.
13
I.Even-Zohar,TeMakingofCultureRepertoireandtheRoleofTransfer,nTarget”1997,
t.9(2).KomentarzedokoncepcjiinterferencjiitransferuuEven-Zoharazob.Ph.Coddy,TeJewish
AmericanNovel,WestLafayette2007,s.23-24.
14
Zob.M.Silber,TenConversion”ofPolishNationalRepertoirsIntotheNewZionistCulture-
andDenialofIt.UdostępnienietegotekstuzawdzięczamuprzejmościProfesoraSilbera.
15
Zob.I.Even-Zohar,FactorsandDependenciesinCulture:ARevisedOutlineforPolysytem
CultureResearch,nCanadianReviewofComparativeLiterature”1997,vol.XXIV
,nr1.
16
I.Even-Zohar,TeMakingRepertoire,SurvivalandSuccessunderHeterogeneity[w:]
FestschriffürdieWirklichkeit.Ed.G.Zurstiege,Darmstadt2000,s.44.Even-Zoharodwoływałsię
wopisiezmianwobrębieantropologiidokoncepcjiJamesaClińordazjegopracyPredicamentof
Culture(polskiprzekład:Kłopotyzkulturą.Dwudziestowiecznaetnografa,literaturaisztuka.Przeł.
E.Dżurak,J.Iracka,E.Klekot,M.Krupa,S.Sikora,M.Sznajderman,Warszawa2000).
